رطوبت به میزان بـخار آب مـوجـود در هـوا گفته میشود. رطوبت نسبی، نسبت درصدی از بخار آب موجود در هـوا در یــک درجه حرارت معین، به میزان بخارآبی است کـه هـوا در آن دمـای معـیـن قــادر به نگهداری است. میزان بـخــار آبی که توده‌ی هوا می‌تواند در خود نگه دارد به درجه حــرارت آن توده هوا بستگی دارد. هر قدر هوا گرمتر باشد، آب بیــشتری نیز می‌تواند در خود جای دهد. رطوبت نسبی پاییـن بـه مفـهـوم آن اسـت که هـوا خشـک بـوده و قـابلیت نگهداری رطوبت زیادی را نیز دارا است.
در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد، هر متر مکعب هوا می‌تواند ۱۸ گرم (بخار) آب را در خود نگه دارد. در ۲۵ درجه سانتی گراد این مقدار به ۲۲ گرم آب افزایش می‌یابد. یعنی چنانچه دمای هوا ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد و یک متر مکعب هوا نیز محتوی ۲۲ گرم آب باشد، رطوب نسبی ۱۰۰ درصد است و اگر دربرگیرنده ۱۱ گرم آب باشد، رطوبت هوا ۵۰ درصد است.
چنانچه رطوبت هوا ۱۰۰ درصد باشد، آب دیگر نمی‌تواند تبخیر گردد. چراکه هوا تا آخرین ظرفیت خود از رطوبت اشباع گردیده است. مکانیسم خنک سازی بدن ما مبتنی بر تبخیر رطوبت (عرق) از سطح پوست بدن می‌باشد. هر قدر رطوبت نسبی پایین‌تر باشد، رطوبت (عرق) بهتر تبخیر شده و ما احساس خنکی بیشتری خواهیم کرد. اما هنگامی که رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد باشد، ما احساس گرمای بیشتری (از دمای واقعی) خواهیم کرد، چرا که در این وضعیت عملا عرق بدن تبخیر نمی‌شود تا ما بتوانیم احساس خنکی کنیم.
شاخص حرارتی تاثیر رطوبت هوا برگرمای حقیقی هوا را نشان میدهد، که حاصل آن گرمایی است که ما آن را احساس میکنیم. برای مثال در گرمای ۴۰ درجه سانتی گراد چنانچه رطوبت نسبی هوا ۳۰ درصد باشد، گرمایی که ما احساس میکنیم ۴۴ درجه سانتی گراد و چنانچه رطوبت نسبی ۹۰ درصد باشد گرمایی که ما احساس خواهیم کرد ۹۴ درجه سانتی گراد است.
چرا در فصل زمستان هوای داخل منزل خیلی خشک میشود؟
چنانچه درجه حرارت محیط خارج منزل صفر درجه سانتی‌گراد باشد، حداکثر آبی که یک متر مکعب هوا می‌تواند در این دما در خود نگه دارد تنها ۵ گرم است. وقتی این هوای سرد وارد منزل گردیده و بوسیله وسایل گرمایشی تا ۲۵ درجه سانتی گراد گرم میشود،رطوبت نسبی به ۲۳ درصد کاهش می‌یابد.
مقادیر مناسب رطوبت نسبی داخل منزل:
– رطوبت نسبی حدود35 تا ۴۵ درصد ایده‌آل می‌باشد.
– رطوبت نسبی کمتر از ۳۰ درصد خیلی خشک محسوب میشود.
– رطوبت نسبی نباید از ۵۰ درصد تجاوز کند.
چگونه رطوبت داخل منزل را اندازه‌گیری کنیم؟
بخار گرفتن (چگالش آب) شیشه پنجره‌ها و به مشام رسیدن بوی رطوبت می‌تواند بیانگر رطوبت بالای خانه باشد. البته درفصل زمستان اندکی چگالش آب در گوشه‌های تحتانی و لبه‌های پنجره‌ها امری طبیعی است.
یک راه آسان برای اندازه‌گیری رطوبت منزل استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌سنج می‌باشد.
تاثیرات منفی کاهش رطوبت:
۱-خشکی پوست و پوشش مخاطی بینی و گلو. (ترک لبها، به خارش افتادن پوست، احساس خشکی گلو، خونریزی از بینی)
۲-افزایش الکتریسیته ساکن در وسایل فلزی. (ایجاد جرقه هنگام تماس دست با آنها)
۳-هوا سردتر از آن‌چیزی که هست به نظر می‌رسد.
۴-بروز سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی افزایش می‌یابد.
۵-باعث ترک برداشتن گچ دیوار و افت حجمی کفپوش‌های چوبی و باز شدن درزهای بین آنها میشود.
۶-افزایش حملات سردردهای سینوسی، آلرژی و آسم.
چگونه رطوبت هوا را افزایش دهیم؟
افزایش رطوبت در منازل و با کمک سیستم هواساز معمولا از دو روش کلی زیر صورت می‌گیرد
* رطوبت‌ساز تبخیری: در این دستگاه صفحه تبخیری دستگاه با آب به صورت اتوماتیک مرطوب گشته و از طریق جریان هوای گرم عبوری از روی صفحه هوای دارای رطوبت بالا را به محیط منزل وارد می‌کند کنترل رطوبت در این نوع دستگاه‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌گیرد.
* رطوبت ساز بخاری: دارای یک مخزن آب می‌باشند و از طریق جوشش آب ایجاد بخار نموده، بخار گرم را وارد محیط منزل می‌کند. کنترل رطوبت در این نوع دستگاه‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌گیرد.کار برد بیشتر این دستگاه‌ها در منازل بزرگ یا محیط‌های تجاری می‌باشد.
تاثیرات منفی رطوبت زیاد:
رطوبت بالا باعث ایجاد پوسیدگی در وسایل چوبی، زنگ زدن وسایل فلزی، تشدید درد پا و کمر، تجمع حشرات و آفات، افزایش آلرژن‌ها (مواد حساسیت زا) نظیر مایت ها و کپک‌ها ، افزایش رشد باکتریها در منزل، دشواری در تنفس، خستگی، کنده شدن کاغذ دیواری‌ها، پوسته پوسته شدن رنگها، آسیب به وسایل الکتریکی و غیره میشود.
نکته:رطوبت بالا حملات آسم و آلرژی را تشدید می‌کند.
منابع رطوبت‌زای داخل منازل:
حمام (استحمام)-پخت و پز (آشپزخانه)- عمل تنفس-گیاهان داخل منزل-خشک شدن لباسهای شسته شده.
چگونه رطوبت را کاهش دهیم:
۱-با نصب هواکش در حمام، آشپزخانه و هر جا که امکان تولید بخار وجود دارد.
۲-استفاده از دستگاه رطوبت زدا که باعث حذف رطوبت از هوا میشود.
3- استفاده از دستگاه کولرهای گازی مرکزی یا کولرهای اسپلیت در فصل تابستان
در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد، هر متر مکعب هوا می‌تواند ۱۸ گرم (بخار) آب را در خود نگه دارد. در ۲۵ درجه سانتی گراد این مقدار به ۲۲ گرم آب افزایش می‌یابد. یعنی چنانچه دمای هوا ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد و یک متر مکعب هوا نیز محتوی ۲۲ گرم آب باشد، رطوب نسبی ۱۰۰ درصد است و اگر دربرگیرنده ۱۱ گرم آب باشد، رطوبت هوا ۵۰ درصد است.
چنانچه رطوبت هوا ۱۰۰ درصد باشد، آب دیگر نمی‌تواند تبخیر گردد. چراکه هوا تا آخرین ظرفیت خود از رطوبت اشباع گردیده است. مکانیسم خنک سازی بدن ما مبتنی بر تبخیر رطوبت (عرق) از سطح پوست بدن می‌باشد. هر قدر رطوبت نسبی پایین‌تر باشد، رطوبت (عرق) بهتر تبخیر شده و ما احساس خنکی بیشتری خواهیم کرد. اما هنگامی که رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد باشد، ما احساس گرمای بیشتری (از دمای واقعی) خواهیم کرد، چرا که در این وضعیت عملا عرق بدن تبخیر نمی‌شود تا ما بتوانیم احساس خنکی کنیم.
شاخص حرارتی تاثیر رطوبت هوا برگرمای حقیقی هوا را نشان میدهد، که حاصل آن گرمایی است که ما آن را احساس میکنیم. برای مثال در گرمای ۴۰ درجه سانتی گراد چنانچه رطوبت نسبی هوا ۳۰ درصد باشد، گرمایی که ما احساس میکنیم ۴۴ درجه سانتی گراد و چنانچه رطوبت نسبی ۹۰ درصد باشد گرمایی که ما احساس خواهیم کرد ۹۴ درجه سانتی گراد است.
چرا در فصل زمستان هوای داخل منزل خیلی خشک میشود؟
چنانچه درجه حرارت محیط خارج منزل صفر درجه سانتی‌گراد باشد، حداکثر آبی که یک متر مکعب هوا می‌تواند در این دما در خود نگه دارد تنها ۵ گرم است. وقتی این هوای سرد وارد منزل گردیده و بوسیله وسایل گرمایشی تا ۲۵ درجه سانتی گراد گرم میشود،رطوبت نسبی به ۲۳ درصد کاهش می‌یابد.
مقادیر مناسب رطوبت نسبی داخل منزل:
– رطوبت نسبی حدود35 تا ۴۵ درصد ایده‌آل می‌باشد.
– رطوبت نسبی کمتر از ۳۰ درصد خیلی خشک محسوب میشود.
– رطوبت نسبی نباید از ۵۰ درصد تجاوز کند.
چگونه رطوبت داخل منزل را اندازه‌گیری کنیم؟
بخار گرفتن (چگالش آب) شیشه پنجره‌ها و به مشام رسیدن بوی رطوبت می‌تواند بیانگر رطوبت بالای خانه باشد. البته درفصل زمستان اندکی چگالش آب در گوشه‌های تحتانی و لبه‌های پنجره‌ها امری طبیعی است.
یک راه آسان برای اندازه‌گیری رطوبت منزل استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌سنج می‌باشد.
تاثیرات منفی کاهش رطوبت:
۱-خشکی پوست و پوشش مخاطی بینی و گلو. (ترک لبها، به خارش افتادن پوست، احساس خشکی گلو، خونریزی از بینی)
۲-افزایش الکتریسیته ساکن در وسایل فلزی. (ایجاد جرقه هنگام تماس دست با آنها)
۳-هوا سردتر از آن‌چیزی که هست به نظر می‌رسد.
۴-بروز سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی افزایش می‌یابد.
۵-باعث ترک برداشتن گچ دیوار و افت حجمی کفپوش‌های چوبی و باز شدن درزهای بین آنها میشود.
۶-افزایش حملات سردردهای سینوسی، آلرژی و آسم.
چگونه رطوبت هوا را افزایش دهیم؟
افزایش رطوبت در منازل و با کمک سیستم هواساز معمولا از دو روش کلی زیر صورت می‌گیرد
* رطوبت‌ساز تبخیری: در این دستگاه صفحه تبخیری دستگاه با آب به صورت اتوماتیک مرطوب گشته و از طریق جریان هوای گرم عبوری از روی صفحه هوای دارای رطوبت بالا را به محیط منزل وارد می‌کند کنترل رطوبت در این نوع دستگاه‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌گیرد.
* رطوبت ساز بخاری: دارای یک مخزن آب می‌باشند و از طریق جوشش آب ایجاد بخار نموده، بخار گرم را وارد محیط منزل می‌کند. کنترل رطوبت در این نوع دستگاه‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌گیرد.کار برد بیشتر این دستگاه‌ها در منازل بزرگ یا محیط‌های تجاری می‌باشد.
تاثیرات منفی رطوبت زیاد:
رطوبت بالا باعث ایجاد پوسیدگی در وسایل چوبی، زنگ زدن وسایل فلزی، تشدید درد پا و کمر، تجمع حشرات و آفات، افزایش آلرژن‌ها (مواد حساسیت زا) نظیر مایت ها و کپک‌ها ، افزایش رشد باکتریها در منزل، دشواری در تنفس، خستگی، کنده شدن کاغذ دیواری‌ها، پوسته پوسته شدن رنگها، آسیب به وسایل الکتریکی و غیره میشود.
نکته:رطوبت بالا حملات آسم و آلرژی را تشدید می‌کند.
منابع رطوبت‌زای داخل منازل:
حمام (استحمام)-پخت و پز (آشپزخانه)- عمل تنفس-گیاهان داخل منزل-خشک شدن لباسهای شسته شده.
چگونه رطوبت را کاهش دهیم:
۱-با نصب هواکش در حمام، آشپزخانه و هر جا که امکان تولید بخار وجود دارد.
۲-استفاده از دستگاه رطوبت زدا که باعث حذف رطوبت از هوا میشود.
3- استفاده از دستگاه کولرهای گازی مرکزی یا کولرهای اسپلیت در فصل تابستان
