فرزندان ما در مدارس امروزی کار گروهی را کاملا پذیرفتهاند
گوشهای از کلاس، یک میز کوچک قرار داشت که همه لوازمالتحریر مورد نیاز مثل مداد و پاک کن و مداد رنگی در سبدهای کوچک رنگی روی آن چیده شده بود. وقتی بچهها همزمان چیزی لازم داشتند، از هر گروه فقط یک نفر میرفت و برای بقیه دوستان همگروه خود مداد و بقیه لوازم را میآورد. هر چهار میز و صندلی یک گروه محسوب میشد. برای جواب دادن به پرسشهای درس علوم با همدیگر گفتگو میکردند. برای به اشتراک گذاشتن راه حل مساله ریاضی، یکی را از بین خود انتخاب میکردند که پای تخته برود. وقت کشیدن نقاشی میخواستند بدانند که دلفین چقدر بزرگتر از لاکپشت است و نیاز داشتند از لپتاپ استفاده کنند تا کمی جستجو کنند و تصویر واقعیتری از آکواریوم بزرگ شهر بکشند؛ آن وقت درون گروهشان، نوبتی از همین لپتاپ استفاده میکردند. این توصیفاتی که خواندید شمایل یکی از کلاسهای امروزی انتاریوست. حالا میخواهیم بدانیم کار گروهی و تیمی دقیقا چه است و آیا به همین چند نمونه بسنده میشود یا منتظر گستردگی بیشتری باشیم.
به عنوان معلمی که در مدارس مختلفی کار کرده است، باید بگویم که کار گروهی، چیزی بیشتراز یک شعار تزیینی بر روی دیوار و پلاکارد است. در واقع بستر پیشبرد اهداف آموزش در مدارس جدید به شمار میرود: درست مانند خیابان برای رانندگی. اگر مقاصد طراحان درس علوم اجتماعی را از هفتههای قبل بیاد داشته باشید، حتما موافقید که تربیت کردن شهروندانی مسولیتپذیر و فعال چقدر مهم است تا نسل آینده بتواند در محیط زندگی خود موفق به حل مساله شوند. متخصصان آموزش و پرورش بر این باورند که کار گروهی تاثیرات زیادی در پرورش مهارتهای اساسی زندگی و تحصیلی دارد: منظم و مرتب بودن، قدرت برنامهریزی، به سرانجام رساندن کار، تصمیمگیری، حل مساله، مهارتهای ارتباطی، قدرت متقاعدسازی و تاثیرگذاری، توانایی ارایه بازخورد (فیدبک)، مدیریت، و از همه مهمتر رفع و رجوع تعارضات.
ضمنا نسلی که به کار گروهی خو گرفته باشد کمتر گرفتار تعصبات خواهد بود. آنان احترام بیشتری برای مردم قایل خواهند بود و در مورد امور اجتماعی، اخلاقیات و رفتارهای پسندیده آگاهی بیشتری به دست میآورند. با ادیان و فرهنگهای دیگر هم آشنا میشوند. قبول مسئولیت گروهی و عضو تیم بودن، به انسان درسهای بسیاری میآموزد. با پروراندن مهارت پیشرو بودن (لیدرشیپ) در مدرسه، فرزند ما آمادگی اداره کردن یک کاسبی (بیزینس) را تمرین میکند و نمونههایی از برخورد با مشتری یا مدیریت کردن کارکنان را به نوعی تجربه میکند؛ دقیقا همان وقتی که ماست میوهای میفروشند که برای تجهیز کتابخانه مدرسه پول جمع شود. در کلاسهایی که دانشآموزان نیازهای ویژه (معلولیت جسمی یا مشکلات یادگیری) دارند، این فرصت فراهم میشود که میزان درک و حساسیت به نیازهای اطرافیان بالا برود. همچنین در کار گروهی، بچهها از نزدیک شاهد اهمیت انجام دادن سهم خود در یک کار تیمی به عنوان یک کلاس، یا پروژه گروهی میشوند. گویا اگر سهم هر شخص انجام نشود تکهای از جورچین کم است. به همین ترتیب بچهها میآموزند که خود مسئول رفتارها و نیز یادگیریشان میباشند.
آنچه در این میان جالب است دانستن کار گروهی معلمان است که بدین وسیله حرف و عمل یکی میشود، همفکری و کمکرسانی محقق میشود؛ و روشهای آموزش و ارزیابی دانشآموزان از دقت بیشتری برخوردار میشود تا به همه نیازهای مختلف بچهها رسیدگی کافی انجام شود. الگوی خوبی که این گونه شناسانده میشود از صدها نصیحت بهتر اثر دارد. به قول معروف فرزندان ما از نزدیک مشاهده میکنند که وقتی آدمها عقلشان را روی هم بریزند چقدر نتیجه کار بهتر است.
تا اینجا مفصل از چرایی کار گروهی گفتیم. وقت آنست که به چگونگی هم اشاره بیشتری کنیم. نکاتی که در بند اول این نوشته ذکر شد، از دریای مدیریت کلاس و طراحی آموزشی، قطرهای بیش نیست. در واقع تصمیمات هر معلم، از شیوه چیدمان کلاس شروع میشود و تا نوع برگزاری امتحان و... ادامه دارد. مثلا برای کم کردن مشکلات بین بچهها ممکنست معلم تصمیم بگیرد کدام دو بچه نباید در یک گروه قرار بگیرند یا کدام دانشآموزها بهتر است در یک گروه باشند. مکان نشستن آنان چگونه باشد تا تمرکز حواس بهتری داشته باشند.
فرزندان ما در مدارس امروزی کار گروهی را کاملا پذیرفتهاند. برای برخی درسها باید دونفره یا چند نفره کار کنند و حاصل را به دفتر و کتاب، یا معلم و بقیه کلاس منتقل کنند. بسیاری از فعالیتهای آموزشی در واقع یک بازی دستهجمعی است و اینگونه آنان یاد میگیرند که چگونه مراودات خود را تنظیم کنند. مسابقات ورزشی یا برنامههای تفریحی که توسط مدیر مدرسه طراحی و اجرا میشود فرصت دیگری برای تمرین کار گروهی و دنبال کردن یک هدف مشترک است. برای اجرای برنامه صبحگاهی هم فلسفهای از همین دست وجود دارد. چند دانشآموز هر روز از قبل انتخاب میشوند تا آنچه که باید پشت بلندگو اعلام شود را همراه کمی مزاح به اطلاع اهالی مدرسه برسانند: مثلا رایان و اسمیت و مریم امروز تولدشان است؛ امروز آخرین مهلت برای تحویل دادن فرم رضایت نامه شرکت در اردوی باغ وحش است؛ در طول زنگ تفریح کلوپ ریاضی امروز برپاست؛ امروز معلم کتابخانه نداریم....البته نکته ظریف این است که استعدادهای مدیریت و پیشرو بودن در همین اثنا کشف میشوند.
حال که دیدید غیر از علوم و ریاضی یادگرفتن، چقدر مهارت دیگر هم به بچه ها منتقل میشود یک نفس عمیق بکشید و به خودتان تبریک بگویید که این همه زحمت کشیدهاید و بچه، نوه، یا خواهرزاده خود را بیشتر درک کردهاید و کمی بیشتر راجع به ماوقع مدرسه اطلاعات دارید. ضمن تشکر از همراهی شما، عرض میکنم که موضوع نوشته بعدی سوادآموزی در سالهای ابتدایی مدرسه خواهد بود.
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
درباره نویسنده/هنرمند
Leila Kazemzadeh لیلا كاظم زاده معلم رسمی انتاریو و ساکن تورنتو میباشد. او كارشناس ادبیات انگلیسی از دانشگاه علامه طباطبایی و كارشناس آموزش از دانشگاه لیک هد (Lakehead) است. |
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو