هفته گذشته دیدیم که سندی که در سال 2013 تهیه شد، جهشی بزرگ و سازگار با سده حاضر به شمار می‌رود و با پیش‌فرض پرورش نسلی از شهروندان وظیفه‌شناس و کوشا، تدوین شده است. در سند سال 2018 نیز ادامه همان روند را می‌بینیم، به اضافه سرفصل‌هایی در باب آشنایی با جوامع نخستین و بومی کانادا. این بار به سرفصل‌های دروس خواهیم پرداخت و خواهیم دید چه روش‌هایی به کار گرفته می‌شود تا تدریس این سرفصل‌ها، باعث شود دانش‌آموزان ما، شهروندانی تربیت شوند که قادر به حل مساله‌اند.
محور دروس علوم اجتماعی، طرح و پاسخ به این سوالات است: من که هستم، ما که هستیم؟ از کجا آمده‌ایم؟ تعلق داشتن چگونه است؟ الان کجا هستیم؟ چه سهمی در جامعه داریم؟
محور دروس تاریخ، حول پروراندن حس زمان است: ما که هستیم؟ قبل از ما چه کسانی می‌زیستند؟ چگونه عوض شده‌ایم.
محور دروس جغرافیا نیز بر مبنای توسعه حس مکان است، به قول خودمان: کجا به کجاست، و چرا آن محل آنجاست و چرا اهمیت دارد. (صفحه 7)
اینک لازم است بدانیم چه راهبردهایی به کار گرفته می‌شود تا چرخ تعلیم و تربیت به نحوی جلو رانده شود که این دستاوردها حاصل شود. شش مفهوم در تفکر انتظامی تدریس علوم اجتماعی نقش دارند: اهمیت موضوع (significance)، رابطه علت و معلولی (cause & effect)، تداوم و تغییر (continuity & change)، الگوها و روندها (patterns & trends)، ارتباط درونی (interrelationship)، و بالاخره زاویه دید (perspective).با این تفکر خاص و بهره گرفتن از پژوهش (inquiry)، لازم است که ابتدا طرح سوال کنیم(formulate questions)، سپس به جمع‌آوری و دسته‌بندی اطلاعات همت کنیم (gather & organize)، و بعد آنها را تفسیر و تحلیل کنیم (interpret & analyze). آنگاه به ارزیابی یافته‌ها بپردازیم و نتیجه‌گیری کنیم (evaluate & draw conclusions)، و سرآخر حاصل پژوهش را منتقل کنیم(communicate).
پس اکنون می‌بینیم که به جای یکسری مطالبی که بچه‌ها از بر می‌کردند و مدت کوتاهی بعد به باد فراموشی می‌سپردند، فرزندان ما امروزه مجهز به ابزار تحقیق هستند؛ گویا قرار است گره‌های سخت دنیای فردا را با همین دست‌های کوچکشان باز کنند. درست مثل تفاوت ماهی دادن به یک فرد گرسنه، از سر خیرخواهی، با یاد دادن ماهیگیری؛ تا فرد خودش همیشه بتواند برای خودش غذا تهیه کند.
دروس کلاس اول:
• همه مردم، سوای نقش، ارتباطات، و مسئولیت‌هایشان، شایسته احترامند.
• در جوامع نقش‌های مختلفی وجود دارد که این خدمات، نیاز افرادی که در آن جوامع زندگی و کار می‌کنند را برآورده می‌کند.
• کارهای ما بر عوامل طبیعی و قرادادی جامعه تاثیر می‌گذارد، پس مهم است که متعهدانه رفتار کنیم.
هر جامعه دارای بخش‌های مختلفی‌ست که هرکدامش ویژگی و تاثیر خاص خودش را دارد.
دروس کلاس دوم:
هسته اصلی دروس این نکات است:
• درک کردن تفاوت‌هایی که بین خانواده‌ها و جوامع محلی وجود دارد و این باعث می‌شود قدردان دیدگاه‌ها و تصورات متفاوت باشند.
• رسوم و سننی که ما امروزه آنرا پاس می‌داریم، ازطریق نسل‌های پیشین به ما رسیده است.
• کانادا از جوامع مختلفی ترکیب یافته است که آداب و مراسمی متفاوتی دارند.
• آب و هوا و ویژگی‌های اقلیمی بر شیوه زندگی مردمان هر منطقه تاثیر می‌گذارد.
• مردم مختلف در شرایط آب و هوایی جدید، همه به یک نوع با شرایط سازگاری حاصل می‌کنند.
• در دنیا مناطق مختلفی وجود دارد، با ویژگی‌های متفاوت.
حال می‌بینیم که چگونه مقدمه چینی‌ها برای درک پدیده‌های دنیای پیرامون فرزندانمان فراهم آمده است و ایشان چطور مجهزند. بله تجهیزاتی که در این سند دبستان پیش‌بینی شده است، قرار است آنان را چیزی فراتر از دبیرستانی‌های موفق در دروس بکند؛ بلکه قرار است با این شیوه، فردایی بهتر داشته باشیم. مثلا در ساعت غذاخوری بچه‌ها از بوی غذای همدیگر ایراد نگیرند، شیوه لباس پوشیدن کسی را مسخره نکنند، به هرکس به عنوان جزیی از کانادای بزرگ و چندگونه، نگاه کنند و به همه تفاوت‌ها احترام بگذارند. و در یک کلام، دارای دیدگاهی جامع، فرانژادی، و به دور از تبعیض‌ها شوند. صد البته خودتان هم بهتر می‌دانید که اینها همه کلماتی در سند آموزشی هستند و این، من و شمای مادر و پدر و پدربزرگ و خاله و همسایه و معلم و مدیر هستیم که باید همگی قد بکشیم و تنگ نظری‌های قومی و قبیله‌ای احتمالی را دور بریزیم تا به اهداف زیبا و بلند دسترسی پیدا کنیم و دستی در ساختن جامعه‌ای بالنده و مقاوم داشته باشیم.
 |
