این برای چندمین بار در یکسال گذشته است که مقام های قضایی و انتظامی جمهوری اسلامی درباره عدم استرداد خاوری توسط کانادا سخن میگویند. موضوع این مقام بانکی ایران که حدود ۱۰ سال پیش از ایران خارج شده به یک موضوع مهم در افکاری عمومی تبدیل شده به طوری که چندی پیش سریالی در ایران به نام "خانه امن" پخش شد که در یک قسمت آن فردی به نام خاوری به عنوان یکی از مسئولان سابق بانکی ایران که به کانادا فرار کرده توسط یک نیروی امنیتی جمهوری اسلامی هدف قرار می گیرد و کشته میشود.
ادعای جدید جمهوری اسلامی: اینترپل حکم بازداشت محمود خاوری را صادر کرده اما کانادا حاضر به استرداد نیست
سردار مهدی حاجیان سخنگوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در گفتگویی که با یک خبرگزاری نیمه حکومتی در ایران داشته مدعی شده است: "خاوری {در کانادا} شناسایی شده و حتی حکم جلب بینالملل او از طریق پلیس اینترپل صادر شده اما کشور کانادا ارادهای برای استرداد این فرد به جمهوری اسلامی ایران را ندارد". وی در عین حال درباره عدم استرداد خاوری گفته است: "استرداد یک مقوله و یک فرایند سیاسی، قضائی و پلیسی است. برخی کشورها اراده استرداد مجرمین را دارند اما برخی دیگر مانند کانادا این اراده را ندارد".
او در ادامه آورده: "در مورد خاوری پلیس بینالملل صد در صد به وظیفهاش عمل کرده است" و سپس توضیح داد: "پلیس محل او را شناسایی کرده و کاملاً اشراف دارد که خاوری کجا زندگی میکند... {اما کانادا با اینکه میداند او دقیقا کجاست دستگیرش نمیکند}. در ۱۰ سال اخیر ما از کانادا هیچ استرداد مجرمی نداشتیم اما در کشورهای دیگر متهمانی داشتیم که استرداد آنها انجام شده است".
اتهامات محمود خاوری چیست؟
در شهریور سال ۱۳۹۰، رسانههای ایران از کشف اختلاسی سه هزار میلیارد تومانی در بانکهای ایران خبر دادند که در آن نام آقای خاوری در کنار متهم ردیف اول این پرونده یعنی آقای مه آفرید خسروی نیز مطرح شده بود. آقای خاوری که تابعیت ایرانی- کادانایی دارد، همزمان با بررسی پرونده این اختلاس بزرگ در سال ۱۳۹۰ برای شرکت در یک کنفرانس بانکی در انگستان از ایران خارج شد و پس از کنارهگیری از ریاست بانک ملی در کانادا اقامت گزید. وی در نامه استعفای خود گفته بود که بدلیل سواستفاده «گروه آریا»، متعلق به مهآفرید خسروی از بانک ملی که منجر به خشم افکار عمومی شده است، ضمن عذرخواهی از مردم و رهبر جمهوری اسلامی از مقام خود کنارهگیری میکند.
محمود خاوری سال ۸۵ تابعیت کاناداییاش را بدست آورده و سال ۸۶ در آنجا برای خودش خانهای خریداری کرد. البته اخبار جسته و گریخته نشان از آن دارد که فرزندان پسرش از سال ۸۱ در تورنتوی کانادا صاحب ملک و مال بودند. خاوری سه فرزند دارد: پرندیس تک دختر خانواده است و خشایار و اردوان، پسران وی هستند و از قرائن بر میآید که وی به همراه خانوادهاش مبالغ بزرگی را به کانادا منتقل نموده است. برآوردها میزان دارایی وی و خانوادهاش را بیش از یک بیلیون دلار تخمین زده و جمهوری اسلامی اخیرا آنرا ۲.۶ بیلیون دلار ذکر کرده است.
در نهایت آقای مهآفرید خسروی در سال ۱۳۹۳ اعدام شد و مقامهای قضایی جمهوری ایران نیز به علت نداشتن پیمان استرداد مجرمین با کانادا نتوانستند آقای خاوری را به کانادا بازگرداند اما در دادگاه غیابی او را به ۳۰ سال زندان محکوم کردند.
برخی کارشناسان قضایی میگویند که حکم جلب اینترپل برای کشورها لازم الاجرا نیست و در طی این مدت نام خاوری وارد لیست قرمز اینترپل شده ولی اکنون از آن خارج گشته است. از طرف دیگر کانادا میگوید نگران بازگرداندن وی به ایران است.
- انتقاد قوه قضاییه جمهوری اسلامی از عدم همکاری کانادا درباره محمودخاوری را اینجا بخوانید
- شراکت ناکام پسران خاوری با سرمایهگذار عربستانی در تورنتو را اینجا بخوانید