فیلم 22

سه‌رُخ
نویسنده وکارگردان:جعفرپناهی

محصول سال 1397
برنده نخل طلایی بهترین فیلمنامه جشنواره کن، برنده پرتقال طلایی بهترین فیلم جشنواره آنتالیا و برنده جایزه داگلاس سیرک از هامبورگ، بهترین فیلم جشنواره سلیمانیه.
 
خلاصه داستان
بهناز جعفری بازیگر مشهور با دیدن ویدئوی خودکشی دختری شهرستانی (مرضیه رضایی) آشفته می‌شود. خانواده دختر او را تحت فشار گذاشته‌ بودند تا علی رغم قبولی در دانشکده هنر تهران برای تحصیل به آنجا نرود. بهناز صحنه فیلم‌برداری خود را ترک می‌کند و سراغ جعفر پناهی فیلم‌ساز می‌رود تا دریابد آیا این ویدئو حقیقت دارد یا نه؟‌ آن دو با اتومبیل به سمت روستایی در شمال غرب کشور که زادگاه دختر است می‌روند و در آنجا محو مهمان‌نوازی مردمان بومی آن روستای کوهستانی می‌شوند.
 
نقد فیلم: (این قسمت به پایان فیلم نیز می‌پردازد).
اگر مثل من هر هفته حداقل دو سه فیلم و سریال اکشن می‌بینید، مطمئنا از دیدن فیلمی آرام با طنزی لطیف همراه با تلاشی انسانی برای فرار از جبر زمانه مبتنی بر تولد در نقطه‌ای به شدت محافظه‌کار لذت می‌برید. سه‌رخ در فیلم اشاره به سه زن دارد، اول زنی به نام شهرزاد که بازیگر قبل از انقلاب بوده و حال در گوشه عزلت به یادآوری خاطرات گذشته و نقاشی و گفتن شعر و دکلمه می‌پردازد. زن دوم زنی‌ست که در سینما موفق و ستاره است و الگوی بسیاری از بازیگران و نفر آخر دختری‌ست که حق خود می‌داند که به دانشگاه برود تا فضایی دیگر را تجربه کند و از روزمرگی یک زندگی ساکن روستایی رها شود.
مطمئنا فیلم سه‌رخ بهترین فیلم پناهی نیست ولی غلبه او بر محدودیت‌هایی که بر او وضع شده را نشان می‌دهد. جالب است بدانید این چهارمین فیلمی است که بعد از وضع محدودیت بر او در سال 88 ساخته شده است. در اول فیلم شما تصور می‌کنید با فیلمی عصبی و مایوس روبرو هستید همچنین مردمی بی‌عاطفه مخصوصا وقتی به محض ورود به روستا شاهد عروسی، شادی و بی‌تفاوتی نسبت به سرنوشت دختر مفقود شده مواجه می‌شوید ولی برعکس شما مردمی مهربان، مهمان‌نواز ولی بی‌اعتماد به شهرنشینان خصوصا پایتخت را می‌بینید که دل‌مشغولی‌ها و دغدغه‌های خود را دارند. آنها زنی به نام شهرزاد را می‌بینند که با وجود موفقیت‌های اولیه در تهران در حال حاضر بدون همسر و بچه منزوی در روستایشان است و همان پایتخت‌نشینان او را ممنوع‌الکار کرده‌اند، در حالی‌که هنرمندان دیگر از او هیچ یادی نمی‌کنند. در ادامه فیلم شما می‌فهمید مرضیه هدفش کشاندن جعفر پناهی و بهناز جعفری به محل زندگیش است تا همین آشنایی باعث شود آنها به خانواده‌اش ضمانت دهندکه آینده او تباهی و انزوا در آینده نخواهد بود. گرچه شما در تک‌تک لحظات فیلم توقع یک شروع طوفانی خشن ازطرف مردم روستا برای کارگردان و بهناز جعفری یا دختر متواری شده بهنازجعفری هستید، ولی می‌بینید مردم روستا با تمام محدودیت‌هایشان بهتر از تهیه‌کننده بهنازجعفری در تهران با او برخورد می‌کنند. فیلمی که تقریبا الهام گرفته از اثر ارزشمند کیارستمی زندگی و دیگر هیچ است که کیارستمی به دنبال سرنوشت کودک بازیگرش درخانه دوست کجاست می‌گردد. البته منقد سینما استیو پوند از The wrap  بازیگر سوم فیلم را خود جعفر پناهی می‌داند که مانند مرضیه مجبوراست به هرروشی دست بزند تا دیده شود. در ضمن در فیلم صحنه‌ای وجود دارد که شخصی زائده باقی‌مانده از ختنه پسرش را به بهناز جعفری می‌دهد تا به دست بهروز وثوقی برساند تا مثل شخصیت او در تنگسیر شجاع، دلیر و به اصطلاح جوانمرد شود. طعنه‌ای به خودپسندی مردانه در مردان ایرانی که در نمونه‌ای نیز مکس امینی در استنداپ کمدی‌اش به طنز "دو..ل طلا" لقب داده بود!!!! در آخر رد سنگ بر شیشه ماشین جعفر پناهی و البته همراهی مرضیه و بهناز در یک قدم زنی در کنارماشین‌های حمل دام برای شهر منظره‌ای دراماتیک نشان می‌دهد.

نکته جالب:
این اولین بازی مرضیه رضایی در فیلم بودکه البته بازی مناسبی بود مورد قابل توجه ذوق‌زدگی او به محض ورودش به کن و لباس جالبش بود که مثل صحنه ورود دختر روستایی فیلم به دانشگاه تهران در صورت نمایش بود!!! متاسفانه خانم بهناز جعفری که قبلا به رغم بازی کوتاهشان در فیلم خانه روی آب فرمان‌آرا جایزه بهترین بازیگر مکمل زن را گرفتند بیماری "ام اس" دارند، ولی فعال و پرتوان هستند. ایشان گفتند به هیچ وجه به ازدواج فکر نمی‌کنند چون مانع بازیگری است، البته رفتن به روستاهای دورافتاده مثل این فیلم نشان می‌دهد نظریه ایشان خیلی بی‌ربط نیست!!

متاسفانه فیلم تماشاگران زیادی نداشت. با توجه به تعداد زیاد علاقه‌مندان سینمای ایران در تورنتو انتظار بیشتری ازدوستداران فرهنگ و هنر می‌رود. باید در اینجا نیز از مجموعه فرهنگی فونیکس تشکرکرد که ارتباط با سینمای فرهیخته ایران را فراهم می‌کند.