تعویق شش ماهه وام‌ها برای وام‌گیرندگان که تحت تاثیر کمی درآمد بعلت کرونا قرار گرفتند برای بسیاری از مردم در پاییز به پایان می‌رسد. اما هنوز بیشتر کانادایی‌ها توانایی بازپرداخت ندارند و بدحساب می‌شوند، تکلیف این عده چیست؟
براساس بررسی اخیر "ترنس‌یونین" کانادا ، تقریباً ۲.۶ میلیون کانادایی یا تقریباً ۹ درصد مردم در این مدت بازپرداخت حداقل یکی از اعتباراتشان را به تعویق انداخته‌اند که ۲۸ درصد این تعویق‌ها وام مسکن آنها بوده است. تا آخر ماه ژوئن، حدود ۷۶۰،۰۰۰ کانادایی، یا حدود ۱۶ درصد دارندگان وام مسکن، وام مسکن خود با بانک‌ها را از اواسط ماه مارس به تعویق انداخته‌اند.
 
با پایان گرفتن تعویق بازپرداخت وام‌ها، تکلیف کانادایی‌ها چه می‌شود؟
اینکه چند درصد از صاحبخانه‌ها قادر خواهند بود پس از پایان یافتن تعویق بازپرداخت وام‌های خود همچنان صورتحساب‌هایشان را پرداخت کنند باعث نگرانی و مورد توجه سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و اقتصاددانان است. "گرگوری تیلور"، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در "پرپز اینوست‌منتس" می‌گوید: "{فعلا} اعداد و ارقام به مراتب بهتر از آنچیزی‌ست که در اوایل به نظر می‌آمد زیرا دولت در این زمینه کمک بزرگی به مردم کرده است. اینکه یکدفعه‌ای این کمک‌ها قطع شود وضعیت و اعداد را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند".
کمک‌های اصلی دولتی برای اشخاص شامل کمک اضطراری ماهانه ۲،۰۰۰ دلاری و نیز تعویق بازپرداخت وام‌هاست و برای شرکت‌ها شامل یارانه دستمزدها و وام شرکتی که موجب سر پا نگاه داشته شدن اشخاص و شرکت‌ها شده است. هنگامی که همه این کمک‌ها قطع شود و اقتصاد هنوز راه نیافتاده باشد همه چیز به هم خواهد پیچید.
"ایوان سیدال" ریاست و مدیرعامل شرکت وام مسکن و مسکن کانادا (سی‌ام‌اچ‌سی) در ماه مه درباره تعویق وام مسکن سخن از وجود یک "لبه پرتگاه" در پاییز به میان آورد، آنهم در زمانیکه صاحبخانه‌های بیکار باید مجدداً بازپرداخت‌هایشان را آغاز کنند و هشدار داد: "اگر اقتصاد به اندازه كافی بهبود نیابد، یک پنجم كل وام‌ها با بحران روبرو خواهد بود". از طرف دیگر، "رابرت مک لیستر"، کارشناس وام مسکن نیز می‌گوید: "هیچ شکی نیست" که در سه ماه آخر سال ۲۰۲۰، بدحسابی غوغا کند.
 
راه‌حل‌ها چیست؟
به نظر می‌رسد بسیاری از وام‌گیرندگان در این مدت از مبالغ دریافتی برای روز مبادا کنار گذاشته‌اند؛ برخی نیز در فکر استفاده از خط‌های اعتباری خود هستند. به همین دلیل از زمان شروع کرونا قیمت خانه‌ها به طور کلی یا ثابت مانده یا افزایش نشان می‌دهد. طبق اعلام انجمن املاک و مستغلات کانادا، به طور متوسط قیمت مسکن در ماه ژوئیه در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته ۱۴.۳ درصد افزایش داشته است.
"مک لیستر" می‌گوید بازار قوی املاک و مستغلات به این معناست که صاحبخانه‌هایی که نمی‌توانند از عهده مخارج خود برآیند وقتی خواهند داشت تا املاک خود را در بازار به فروش برسانند؛ و می‌افزاید: "مطمئناً افزایش عرضه (مسکن) وجود خواهد داشت".
اما اگر رشد بازار مسکن به مشکل برخورد کند و مردم نیز بدحساب شوند، بدهی‌های خانوادگی بالا آسیب بسیار جدی برای خانواده‌ها و اقتصاد پدید خواهد آورد. مدتها پیش از این نیز گفته می‌شد که بدهی خانوارهای کانادایی زیاد است و این بزرگترین ریسک سیستم مالی کاناداست. تحقیقات آغاز شده از ماه ژوئن نشان می‌دهد که از هر ۵ خانوار، فقط یکی برای تنها دو ماه پرداخت وام‌هایش پول دارد؛ و حدود یک سوم خانوارها فقط می‌تواند تا چهار ماه بازپرداخت‌هایشان را انجام دهند. به عبارت دیگر، بدون درآمد منظم، بسیاری از صاحبخانه‌ها دوام چندانی نخواهند آورد.
تمدید مجدد کمک‌های دولتی در این دو ماه اخیر و ادامه آن تا آخر ماه بعد، موهبتی بوده که تا کنون جلوی بغرنج شدن وضعیت‌ها را گرفته است. وقتی صحبت از وام شد، وام‌دهندگان گفتند که آنها به صورت موردی با وام‌گیرندگان کار می‌کنند و اکنون نیز آنها امیدوارند که موارد به کار بازگشته بیشتر از پیش باشد. بانک‌ها همچنین خاطرنشان كردند که متغير كليدی ديگری در این باره سرعت بهبود بازار کار است، همچنان که از ماه مه تقریباً ۱.۷ میلیون از تقریباً سه میلیون نفری که شغل خود را كه در ماه مارس و آوریل از دست داده بودند به سر کارهایشان بازگشته‌اند.
اما، آمار نشان می‌دهد که پس از یک بازگشت اقتصادی خوب، اکنون روند بازگشت اقتصادی بسیار کند شده است، بعلاوه اینکه امکان موج دوم موارد کوید-۱۹ نیز وجود دارد. بعلاوه بسیاری از شرکت‌ها به این فکر خواهند افتاد که می‌توانند همچنان دورکاری را ادامه دهند و این به نوبه خود تغییرات بزرگ اقتصادی را بوجود خواهد آورد.
دولت و بانک‌ها همچنان برنامه‌ای را برای این زمان‌ها اعلان نکرده‌اند و همین امر باعث می‌شود که پاییز در راه باشد.