این هفته: آشنایی با سه شرق و ایرانشناس
تابا تادزه کارلو گریگوروویچ ( Tabatadze Karlo Grigorevich) مطالعه درباره قفقاز وگرجستان در تاریخ ایران این خاورشناس از اهالی گرجستان در 7 نوامبر 1924 متولد شد. پس از تحصیلات ابتدائی ومتوسطه در سال 1950از دانشکده شرقشناسی دانشگاه دولتی تفلیس فارغالتحصیل گردید. در سال 1953 و1954 مدرس دانشگاه دولتی تفلیس بود ودر سال 1955 نامزد دکتری علوم شد و در سال 1956 به استادی دانشگاه شبانه مارکسیسم- لنینیسم رسید و سال بعد کارمند علمی تاریخ باستانشناسی و قومشناسی در گرجستان شد و در 1964 کارمند ارشد علمی گردید.( 1). با جستجوئی که کردم تاریخ فوت این خاورشناس را به دست نیاوردم.
آثار ایران شناسی تاباتادزه:
1- تذکره شاه طهماسب اول به عنوان ماخذی درباره مردم قفقاز (رساله دکتری، نامزدی علوم) به زبان گرجی چاپ1995 دانشگاه تفلیس.
2- ایران معاصر (به زبان گُرجی) چاپ 1956 تفلیس.
4- نوشتههای شرفخان بدلیسی درباره گرجستان (به زبان گرجی)چاپ 1962 تفلیس.
5- نوشتههای رشیدالدین فضلالله درباره گرجستان (مکاتبات رشیدی) نوشتههای حسن روملو درباره گرجستان (به زبان گرجی) چاپ 1968 تفلیس.
6- یادداشتهای دیگری درباره ماخذ ایرانی سده پانزدهم چاپ 1972تفلیس.
تارا پور والا، ایرج جهانگیر سهراب جی (1884- 1956)( Irach Gehangir SorabjiTaraporewala) اهل هندوستان و از پارسیان (زردشتیان هند) تخصص او آئین زردشت و زبانهای هند و ایرانی. تولدش در 22 ژوئیه 1884 در حیدرآباد هند بوده و در سال 1903 از دانشگاه بمبئی لیسانس زبان انگلیسی و سانسکریت گرفت و بلافاصله برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و از سال 1904 تا 1909 در دانشگاه کمبریج به رشته حقوق به تحصیل پرداخت و در ضمن با مسافرت به کشورهای فرانسه و آلمان زبانهای فرانسوی و آلمانی را به خوبی فراگرفت و به هند برگشت و در سال 1911 بار دیگر به اروپا سفر کرد و در دانشگاه کمبریج در لندن و و ورتسبورگ در آلمان به تحصیل پرداخت. وی در انگلستان نزد پروفسور راپسن (Rapson)و پروفسور جایلز (Giles) و ادوارد براون و نیکلسن (Nicholson) زبان سانسکریت و زبانشناسی تطبیقی و زبانهای فارسی و عربی و دیگر زبانهای ایرانی را مطالعه و فراگرفت و در آلمان هم نزد پروفسور ژولی و بارتولومه و گلدنر به تکمیل زبانهای سانسکریت و اوستائی و زبانهای قدیم ایرانی پرداخت. در سال 1913 به اخذ درجه دکترا از دانشگاه وورتسبورگ نائل آمد. در ضمن از 1909 تا 1911 استاد زبان و ادبیات انگلیسی در سنترال کالج بنارس و از 1913تا 1917رئیس دبیرستان در بمبئی و مدرس زبانشناسی تطبیقی در دانشگاه بمبئی و از 1917تا 1930 استاد زبانهای اوستا و پارسی، سانسکریت و سایر زبانهای هند و ایرانی پیش از اسلام در دانشگاه کلکته بود و همچنین بنا به درخواست رابیندرانات تاگور و وزارت فرهنگ هند در دانشگاه تازه تاسیس شانتی نیکتان زبانهای اوستا و سانسکریت و تاریخ تمدن ایران باستان را تدریس میکرد و از 1930تا 1940 رئیس مدرسه"کامه آتورتان" در شهر بمبئی و از 1940 تا 1942 استاد تاریخ و تمدن و زبانهای باستانی ایران در دکن کالج شهر پونا بود تارا پوروالا که از 1942 بازنشسته شده بود. برای تدریس زبان سانسکریت در دانشگاه تهران به ایران رفت و اما پس از دو ماه اقامت به علت بیماری ناگزیر به بازگشت به هندوستان گردید و در آنجا درگذشت (2).
فهرست مختصری از آثار تارا پور والا در زمینه ایران شناسی:
1- افسانه جمشید و زاد.بوم آریاها (The Legend of Yima and Cradleland of the Arians ) چاپ دسامبر 1921 در کلکته.
2- برگردانی از یسنا به زبان سانسکریت A Sanskrit Version of Yasna چاپ کلکته 1921.
3-گزیدههائی از اوستا و فارسی قدیم (ویرایش با ترجمهها ویادداشتها)" Selections from Avesta and Old Persian" چاپ 1922 کلکته.
4- رستاخیز یا تجدید حیات اقتدار ایران در میان خرابههای مداین (ترجمه کتاب میرزاده عشقی)"Rastakhiz or the re surrection of the Sovereiigns of Iran amonge thr Ruins of Madayin translated from the Persian of Mirzadeh Ishqi " چاپ کلکته 1924.
5- یازده در فارسی نو (Modern Persian Yazdeh) چاپ 1926 بمبئی.
6- آئین زردشت (The Religion of Zarathushtra) چاپ خانه انتشارات الهیات ادیار (Adyar) 1926.7.
7- جنبههائی از تاریخ آئین زردشتی ( Some Aspect of the History of Zoroastrianism) چاپ 1928.
8- یسنا هات 28 (Yasna ha 28 ) چاپ 1930 بمبئی.
9- سرودی مشکل در گاتها (A Difficult Gatha Verse ) چاپ لندن 1933.
10- یسنا 31 به زبان انگلیسی (Yasna xxx1 in English ) چاپ 1936-1936 لاهور.
11- مقام والای زن آریائی ( The Ideal Aryan Womanhood) چاپ 1937 کراچی .
12- زندگانی و عصر زردشت، اثر خورشید جی رستم جی کاما (K. R. Cama,s Life and Times of Zorathustra ) چاپ 1937 بمبئی.
13- قباله ازدواج به زبان پهلوی(Marriage Contact in Pahlavi ) چاپ 1937 بمبئی.
14- پیمان کدخدائی( The Patnamak-I Katak –X,ataih) چاپ 1939 بمبئی.
15- تاریخ دقیق ورود پارسیان به هند ( The Exact Date the Arrial of Parsis in India ) چاپ 1941 پونا.
16- خوید دوده در اوستا (Xvaetva Datha in Avesta ) چاپ 1942 پونا.
17- گات اهنود (متن وترجمه )"Gatha Ahunavaiti.Text with a free English translation ) چاپ 1944 بمبئی.
18- سرودی برجسته در گاتها (A Remarkable Gatha Verse ) چاپ 1950 از انتشارات هوشیار پور. 19- سرودهای آسمانی زردشت (ترجمه، یادداشتها، فهرست و واژه نامه، چاپ در 1951 بمبئی و 1977 نیویورک و با مقدمه از تاگور چاپ لندن.
تارا چند (Tara Chand (1888- 1973) متخصص در مطالعات اسلامی و ادبیات فارسی و از اهالی هند. وی پس از تحصیلات مقدماتی در هند عازم انگلستان شد ودر دانشگاه اکسفورد رشته فلسفه را گذرانید و درجه دکتری گرفت. از 1925تا 1945 استاد تاریخ و فلسفه و رئیس دانشکده "کایسته پاتشالا" در اللهآباد هند بود. سپس به تدریس فلسفه و علوم سیاسی در دانشگاه اللهآباد پرداخت ودر 1947و1948 به ریاست همان دانشگاه منصوب گردید و ریاست کنگره هند را نیز به عهده داشت. از 1948تا 1951 دبیر و مشاور آموزشی دولت مرکزی هند و از 1951 تا 1956 سفیر هند در ایران و از 1956 مشاور عالی در امور فرهنگی و عضو مجلس سنای هند بود. وی در سال 1973 در هند درگذشت. در ایران روز هشتم دیماه سال 1352 مجلس بزرگداشتی به مناسبت درگذشت نامبرده از سوی دانشگاه تهران برگزار شد (3).
دکتر "تارا چند" در سالهای 1951تا1956 میلادی در ایران سفیر هند بود. او با همکاری دکتر محمدرضا جلالی نائینی بخشی از اوقات خود را به تصحیح وتحشیه و تعلیق پنجاه اوپانشاد اختصاص داد. محل تولد دکتر تاراچند شهر سیالکوت بود که اکنون جزء پاکستان است. پدر دکتر "تاراچند" فرهنگی بود و در زمان کودکی تاراچند خانواده او از سیالکوت به گُجرات و بعد به لاهور و سپس به دهلی نقل مکان کردند .تاراچند دوره ابتدائی را در گُجرات و متوسطه را در لاهور و دهلی گذرانید و بعد وارد دانشکده میرت و دانشکده مرکزی میور اللهآباد شد و بعد از آن برای تکمیل معلومات خود به انگلستان رفت و از دانشگاه اکسفورد درجه دکتری در فلسفه گرفت. پس از فارغالتحصیلی در انگلستان به هندوستان برگشت و در زمان مبارزات استقلال طلبانه هند در کنار مهاتما گاندی مبارزه کرد. وی با پاندیت جواهر لعل نهرو نخستوزیر هند دوستی و رفاغت داشت و در زمان وزارت فرهنگ مولانا ابوالکلام آزاد معاون او بود و در همان زمان بود که به سفارت هند در ایران انتخاب شد و به ایران رفت و از 1951تا 1956 در ایران سفیر کبیر هند بود. دکتر تاراچند ایران را وطن دوم خود میدانست و در اثر مساعی او و ابوالکلام آزاد و دکتر علی اصغر حکمت سفیر ایران در هند بود که خانه ایران و انجمن روابط فرهنگی ایران و هند تاسیس شد. دکتر تارا چند پس از پایان دوران سفارتش در ایران به هند برگشت و به ریاست انجمن روابط فرهنگی ایران وهند برگزیده شد. در سال 1958 برای بار دوم به ایران آمد و از طرف دانشگاه تهران به او دکترای افتخاری داده شد. او پس از افتادن در حمام دچار شکستگی پا و ناراحتی قلبی شد ودر اواخر بهمن 1352 درگذشت. وی از 1952تا 1973 بیش از بیست سال با دکتر محمد رضا جلالی نائینی دانشمند هندشناس و ادیان ایران در نشر فرهنگ مشترک ایران و هند همکاری کرده بود. (4).
آقای عباس اقدسی در کتابش درباره تحقیقات خاص دکتر تاراچند، چنین نوشتهاند که: دکتر تارا چند عقیده داشتهاند که قرنها پیش از مهاجرت گروهی زردشتیان که بدنبال انقراض حکومت ساسانی صورت گرفت مغهای زردشتی به هند رفت و آمد میکردند و در تاکسیلا و مولتان پیروانی داشتهاند. این مهاجران در زمان امپراطوری آشوکا به شبه قاره هند آمدند و رسم پرستش آتش و خورشید را انتشار دادند (5).
نگاهی به آثار دکتر تاراچند در باره ایران:
1- جامعه وحکومت در عصر مغول (Society and State in mughal Period) چاپ 1960.
2- ایران وهند (Iran and India ) چاپ در مجله ایندوایرانیکا چاپ 1969.
3- پیوندهای تمدن و فرهنگ ایران و هند، ترجمه پرویز مهاجر چاپ مجله سخن دوره 15 صص3-10.
4- روابط هند و ایران طی قرون چاپ تهران سفارت هند در ایران 1334.
5- ایمان رحیم علی خان، تذکره منتخباللطائف ترجمه زندگی نامه شعرای پارسی گوی ایران و هندوستان (مقدمه) چاپ تهران 1349.
6- پنجاکیانه یا پنج تنتره (کلیله و دمنه) تصحیح و تحقیق چاپ 1965 و بسیاری کتب ارزشمند درباره هندوستان و اسلام و عرفان اسلامی در هند که ذکرش موجب اطاله کلام است.
منابع وماخذ:
1- گروه مؤلفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان جلد سوم ص 330 چاپ تهران 1386 از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- همان ماخذ ص333-334.
3- همان ماخذ ص336.
4- دکتر محمد رضا جلالی نائینی: درگذشت تاراچند عالم و محقق بزرگ و سفیر اسبق هند در ایران. مجله وحید شماره 8 (119) دوره یازدهم آبان 1352 تهران صص 872-876.
5- عباس اقدسی (Abbas Aghdassi) کتاب (Persian Academic Reading). ص 24. برگرفته از اینترنت.
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
درباره نویسنده/هنرمند
Mohammad Akhtari محمد علی اختری سردفتر باز نشسته اسنادرسمی ، ساکن تورنتو است 905-758-9325 |
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو