در یک روز سرد زمستانی از آن روزهایی که سرمای هوا ماندن در داخل ساختمان را مطبوع می‌سازد، گفتگویی با آقای مهندس افشین خدابنده از مهندسان با سابقه و با‌تجربه ایرانی-کانادایی داشتیم. او که در کارش بسیار حرفه‌ای است ما را با گرمی پذیرفت و اطلاعات خوبی را در زمینه کاری‌اش با ما در میان گذاشت که در ابتدای این مطلب از ایشان تشکر می‌کنیم.
آقای مهندس، سوالی که برای بسیاری از مردم مطرح است تفاوت بین مهندس عادی و مهندس حرفه‌ای (Professional Engineer) است. اگر ممکن است این تفاوت را برایمان توضیح دهید.
با درود بر شما و خوانندگان شما، در کانادا چیزی تحت عنوان مهندس عادی وجود ندارد. بنا بر قانون تنها کسانی که عضو سازمان نظام مهندسی انتاریو یا مشابه آن در سایر استان‌ها هستند مجاز به استفاده از عنوان "مهندس" هستند.
یعنی حتی کسانی که دارای تحصیلات دانشگاهی، مثلا تا مقطع دکتری، در زمینه مهندسی هستند نمی‌توانند از این عنوان استفاده کنند؟
آیا واقعا کلیه مهندسان در این حدی که گفتید صلاحیت علمی و حرفه‌ای دارند؟
آیا کلیه کسانی که در صنعت ساخت و ساز فعالیت دارند چنین ارزیابی سختگیرانه‌ای را پشت سر گذاشته‌اند؟
خوب، اگر استفاده از مهندس حرفه‌ای یا آرشیتکت حرفه‌ای در پروژه‌ها اجباری نیست، چرا مردم باید هزینه اضافی برای استخدام این متخصصان را متقبل شوند؟
بسیار سوال خوبی است و به من کمک می‌کند تا یکی دو نکته اساسی را تشریح کنم. نکته اول اینکه من به عنوان یک مهندس حرفه‌ای نه تنها مجبورم به کارفرمایم و وکیل او در دادگاه پاسخگو باشم بلکه آنچه برای ما مهندسان نگران‌کننده‌تر است، احضار شدن به کمیته انضباطی در سازمان نظام مهندسی و پاسخگویی است. در آنجا محاکمه‌کنندگان مهندس خاطی، خود از مهندسان با‌سابقه و با‌تجربه هستند و سخت‌گیری در آنجا به مراتب بیشتر از دادگاه عادی است. بنابراین یک مهندس حرفه‌ای همواره سعی می‌کند استانداردهای عالی فنی و حرفه‌ای را به کار گیرد تا بعدا مواخذه نشود. از نظر مالی هم شاید باورتان نشود اما استخدام یک مهندس حرفه‌ای یا آرشیتکت حرفه‌ای به نفع شما است.
آقای مهندس بدون تعارف می‌گویم نکته اول در مورد صلاحیت فنی و حرفه‌ای مهندسان در ارتباط با کمیته انضباطی خودتان را قبول می‌کنم اما مورد دو‌م در زمینه صرفه‌جویی مالی برایم گنگ است.
شاید بهتر باشد با مثالی مطلب را روشن کنم. به عنوان مثال در آئین‌نامه ساختمانی ذکر شده که در خاک‌های عادی و زمین‌های متوسط، استفاده از فونداسیون ساده به ابعاد تعیین شده در آئین‌نامه مجاز است. در بسیاری از موارد این مطلب صحیح است و اشکالی پیش نخواهد آمد اما گاهی به دلایل متعددی بخشی از خاک زیر فونداسیون ضعیف‌تر از حد قابل قبول است. کارفرمایی که بدون کمک یک مهندس یا آرشیتکت حرفه‌ای ساختمان می‌سازد، احتمالا با یک پیمانکار فونداسیون قرارداد می‌بندد که این پیمانکاران دارای افراد متبحر در زمینه‌های قالب‌بندی، آرماتور‌گذاری و بتن‌ریزی هستند و به صورت گروهی به محل پروژه مراجعه کرده ظرف یکی دو روز کار فونداسیون را تمام می‌کنند. در این فرایند ممکن است کسی متوجه بخش ضعیف خاک نشود و یا از ترس نیمه‌کاره ماندن کار و تاخیر نامطلوب از ذکر آن خودداری می‌کند. کار فونداسیون به خیر و خوشی انجام میشود، اسکلت چوبی روی آن برقرار و پشت فونداسیون خاکریزی میشود. اما بعد از وارد آمدن کامل کلیه بارها به فونداسیون که در انتهای کار پس از تکمیل سقف‌ها و دیوارها و نصب آشپزخانه و یخچال و غیره رخ می‌دهد، ترک دیوارها یا کج شدن کل ساختمان خود رانشان می‌دهد. به نظرم شما می‌توانید حدس بزنید هزینه تعمیر و اصلاح ساختمان در این مرحله چند برابر حق‌الزحمه مهندس است.
البته این تنها یک مثال از اتفاقاتی است که بر اثر سهل‌انگاری یا عجله یا نادانی پیش می‌آید و خسارات آن چند برابر حق‌الزحمه استخدام مهندس است. در احداث یک بنا ده‌ها نکته ریز وجود دارد که عدم توجه به هر کدام از آنها باعث هزینه بیشتر و تاخیر در اتمام کارها میشود.
با این مثالی که توضیح دادید، من که فکر نمی‌‌کنم جرات انجام پروژه ساختمانی را داشته باشم.
البته من چنین قصدی نداشتم. توصیه من استخدام یک مهندس یا آرشیتکت به عنوان مدیر پروژه است. خواهید دید منافع استفاده از یک مدیر پروژه متخصص و متعهد به ضوابط و اخلاق حرفه‌ای، بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که می‌پردازید.
اگر اجازه بدهید باز هم یک مثالی بزنم. مدیر پروژه مثل برادر یا خواهر بزرگتر شما است که وقتی برای اولین بار به استخر شنا رفتید همراه شما بود. ظاهرا کاری به شما نداشت و شما هر طور خواستید آب‌بازی کردید اما خیالتان راحت بود که خواهر یا برادر بزرگتر مواظب شما است. یک مدیر پروژه متخصص دارای پروانه اشتغال حرفه‌ای، مانع اجرای ساختمان مطابق سلیقه خودتان نیست بلکه به طور کلی صحت و دقت انجام کارها را زیر نظر دارد و در موارد مقتضی توصیه‌های مهمی به شما می‌کند که هر یک از آن توصیه‌ها از نظر مالی پُر ارزش‌تر از کل حق‌الزحمه‌ای است که دریافت می‌کند.
خیلی متشکرم از توضیحات بسیار عالی‌تان و فرصتی که به ما دادید.
من هم متقابلا متشکرم.
خوانندگان محترم، اگر سوالی در زمینه ساخت و ساز دارید و یا مایلید با مهندس خدابنده تماس بگیرید می‌توانید از طریق شماره تلفن 647.877.6971 و یا آدرس وب‌سایت SPS4U.CA با ایشان در ارتباط باشید.
 |
