کلیه ۲۳ خبر مهم امروز کانادا و جهان
۲- نیما مشعوف روز یکشنبه پس از بازداشت توسط نیروهای اسرائیلی در مونترال فرود آمد. جمعیتی از فعالان که پرچمهای فلسطین را حمل میکردند و همسرش امیر خدیر، همگی عصر یکشنبه در فرودگاه بودند، مشتاق استقبال از او بودند. نیما در فرودگاه گفت: «اسرائیلیها پرخاشگر بودند، با محروم کردن ما از خواب، ما را از نظر روانی شکنجه میکردند، با دادن دستورات متناقض و جابجایی زیاد ما را از نظر روانی بیثبات میکردند. در یک مقطع، در حالی که در سلول حبس شده بودیم، نگهبانان تهدید کردند که به من و همسلولیهایم گاز اشکآور میزند. آنها ما را دزدیده، به گروگان گرفته و به زور به بندر اشدود اسرائیل بردند و در آنجا ما را به ورود غیرقانونی به اسرائیل متهم کردند، اما ما که به اسرائیل نرفته بودیم بلکه آنها ما را به زور در آبهای بینالمللی گرفته و به اسرائیل برده بودند. در هر فرصتی، اسرائیل تلاش کرده روایت {واقعیت} را تغییر دهد تا بتواند روایت خود را ارائه دهد». نیما مشعوف، فعال و پزشک مونترالی، از مارک کارنی، نخستوزیر، میخواهد که اسرائیل را برای تعهد به طرح صلح مورد حمایت ایالات متحده تحت فشار قرار دهد و میگوید کمکهای بشردوستانه باید در اسرع وقت وارد نوار غزه شود. او گفت: «کانادا باید سالها پیش برای جلوگیری از نسلکشی در غزه اقدام میکرد. ضروری است که فروش سلاح به اسرائیل را متوقف کنیم، زیرا حتی اگر توافق صلحی وجود داشته باشد هرگز نمیدانیم که چقدر دوام خواهد داشت». خرم مستی خان، اهل میلتون در انتاریو که در همان ناوگان بود نیز روز یکشنبه وارد تورنتو شد. سدی میس، دوونی الیس و نیکیتا استیپلتون، سه شهروند نیوفاندلندی که آنها نیز در کشتی بودند، از آن زمان آزاد شدهاند و انتظار میرود امروز دوشنبه به تورنتو برسند.
ورود و تعریفهای کاناداییهای آزاد شده از اسرائیل به کشور؛ کندی، وزیر بهداشت آمریکا: میان اوتیسم و ختنه ارتباط وجود دارد؛ هر آنچه ترامپ در اسرائیل و مصر درباره ایران گفت
۴- آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز دوشنبه اعلام کرد که پیتر هویت، اقتصاددان کانادایی، جزو گروهی از سه محقق است که جایزه یادبود نوبل اقتصاد را دریافت کردهاند. هویت، جوئل موکیر و فیلیپ آگیون به خاطر تحقیقاتشان در مورد تأثیر نوآوری بر رشد اقتصادی و چگونگی جایگزینی فناوریهای جدید به جای فناوریهای قدیمیتر - یک مفهوم کلیدی اقتصادی که به عنوان «تخریب خلاق» شناخته میشود - برنده این جایزه شدند.
۵- کانادا و هند، دو سال پس از قطع روابط دیپلماتیکشان بر سر قتل نیجار یک رهبر سیک کانادایی در خاک کانادا، امروز بر سر مجموعهای از اقدامات برای تقویت روابط دوجانبه توافق کردند. آنیتا آناند وزیر امور خارجه کانادا، صبح دوشنبه با نارندرا مودی نخست وزیر هند و سوبرامانیام جایشانکار وزیر امور خارجه هند، در دهلی نو دیدار کرد و در آنجا دو کشور بر سر نقشه راه جدیدی برای روابط کانادا و هند توافق کردند.
۶- دولت ترامپ سهام دو شرکت معدنی کانادایی، با تولید مواد حیاتی برای صنایع را خریداری کرده، اقدامی که به گفته کارشناسان قطعاً غیرمعمول، اگر نگوییم خارقالعاده، است و این سوال را مطرح میکند که آیا اتاوا باید به خاطر امنیت ملی جلوی آنها را بگیرد یا خیر. دولت ایالات متحده ۵% از سهام پروژه استخراج لیتیوم تکرپس، یک سرمایهگذاری مشترک بین لیتیومآمریکاس مستقر در ونکوور و جنرال موتورز، و ۱۰% از سهام تیرولوژیمتالز مستقر در ونکوور که معادنی در آلاسکا دارد را خریداری کرده است. چین بیش از ۹۰% مواد حیاتی صنایع جهان را ارائه میدهد و کانادا و روسیه از بزرگترین دارندگان این مواد هستند که بیشتر آنها دستنخوردهاند.
۷- وانگدی وزیر امور خارجه چین روز یکشنبه گفت: «اگر کانادا تعرفههای گمرکی یکجانبه و غیرموجه بر محصولات چینی را حذف کند، چین نیز متقابلاً اقدام خواهد کرد. و اگر تعرفههای گمرکی خودروهای برقی حذف شوند، چین نیز تعرفههای گمرکی محصولات مربوطه کانادا را حذف خواهد کرد.» کانادا از اکتبر گذشته، به پیروی از ایالات متحده، ۱۰۰% تعرفه گمرکی بر تمام خودروهای برقی وارداتی از چین اعمال کرده است. دولت ترودو در آن زمان اعلام کرد که چین در حال یارانهدهی ناعادلانه به صنعت خودروهای برقی خود است که به آن اجازه میدهد بازار را با محصولات خود پُر کند. کانادا همچنین ۲۵% تعرفه بر فولاد و آلومینیوم چین اعمال کرده است. از آن زمان، چین تعرفههای خود را بر کشاورزی کانادا، از جمله به ویژه بر محصولات کانولا، اعمال کرده است، به طوری که ۱۰۰% تعرفه بر روغن و کنجاله کانولای کانادا و ۷۵.۸% تعرفه بر دانه کانولا وضع کرده است. اقتصاد کانادا از این جنگ گمرکی بیشتر از چین ضرر میکند.
اخبار استانهای کانادا
۹- پلیس ونکوور تصاویر و فیلمهایی از مظنون حملات تصادفی که چندین نفر را در امتداد دیوار دریایی ییلتاون در روز جمعه زخمی کرده منتشر کرد. پلیس میگوید کمی پس از ساعت ۷:۳۰ صبح ۱۰ اکتبر این فرد با چاقو در نزدیکی پارک دیوید لام در ییلتاون، ۵ مرد و ۲ زن که سن آنها از ۲۳ تا ۵۹ سال متغیر است را زده که ۳ نفر آنها با جراحات غیر تهدیدکننده زندگی به بیمارستان منتقل شدند. مظنون زنی احتمالا بومی، حدودا ۲۰ یا ۳۰ ساله با موهای بلند تیره به صورت دم اسبی بسته شده است که یک ژاکت چرمی مشکی گشاد، شلوار مشکی و «احتمالاً یک پیراهن یا روسری طرح پلنگی» به تن داشته است.
اخبار جهان
۱۰- دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز دوشنبه ۱۳ اکتبر (۲۱ مهر) نشست غزه در شیخ الشرم مصر را «روزی بزرگ و فوقالعاده برای خاورمیانه» توصیف کرد و گفت: «ما در خاورمیانه به صلح دست یافتهایم.» اظهارات ترامپ پس از آن ایراد شد که شرکتکنندگان در این نشست بیانیهای را بهعنوان تضمینکنندگان توافق غزه با هدف پایان دادن به دو سال جنگ در غزه، امضا کردند و پیش از آن نیز ترامپ پس از نشستن روی صندلی خود گفته بود: سند کجاست؟ بیاورید امضایش کنم! ترامپ در صبح روز دوشنبه در مجلس اسرائیل (کنست) سخنرانی کرده و خود را متحد تمام عیار اسرائیل نامیده بود. نتانیاهو و پزشکیان حضور در این اجلاس را رد کرده بودند.
۱۱- رابرت اف. کندی جونیور وزیر بهداشت آمریکا، در اظهاراتی مدعی شد ممکن است میان اوتیسم و ختنه ارتباطی وجود داشته باشد. وی گفت «دو مطالعه نشان میدهد کودکانی که زود ختنه میشوند، دو برابر بیشتر در معرض اوتیسم قرار دارند. بهاحتمال زیاد دلیلش این است که به آنها استامینوفن داده میشود». پژوهشی در سال ۲۰۲۵ از دانشگاه جانز هاپکینز نشان داد که میزان انجام ختنه در آمریکا از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ حدود ۵% کاهش یافته و از ۵۴.۱% به ۴۹.۳% رسیده است. یک مطالعه مربوط به دانمارک نشان میداد خطر اوتیسم در میان پسران ختنهشده زیر ۵ سال بیشتر است، اما پس از ۵ سالگی این ارتباط از بین میرود. تقریبا همه متخصصان این ارتباط را غیرعلمی نامیده و آن را رد میکنند.
۱۲- اسرائیل در چهارچوب توافق آتشبس با حماس تمام ۲۰ گروگان زنده مانده را، بصورت اول ۷ نفر و سپس ۱۳ نفر در دو نقطه متفاوت از صلیب سرخ تحویل گرفت. در مقابل، اسرائیل ۱,۹۶۶ زندانی فلسطینی را، اکثرا در غزه، آزاد کرد. از سوی دیگر گفته میشود نیروهای حماس پس از آتشبس و عقبنشینی اسرائیل، کنترل غزه را در دست گرفته و یک گروه طرفدار اسرائیل را از میان برده بطوریکه این درگیریها جان ۳۲ نفر را گرفته و دهها مجروح بجا گذاشته است. گروه یاسر ابوشباب را طایفههای المجایده و دغموش حمایت میکنند که وی جزوی از آنهاست.
۱۳- دمیتری مدودف رئیسجمهور پیشین روسیه، روز ۱۳ اکتبر (۲۱ مهر) هشدار داد که ارسال موشکهای تاماهاوک آمریکایی به اوکراین میتواند «به شکلی بد برای همه تمام شود»، بهویژه برای دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده. ترامپ روز ۱۲ اکتبر دوباره گفت در صورتی که پوتین به جنگ اوکراین پایان ندهد، ممکن است موشکهای دوربرد تاماهاوک را در اختیار کییف قرار دهد. مدودف، که از چهرههای تندروست و بارها در شبکههای اجتماعی ترامپ را هدف قرار داده، گفت پس از پرتاب موشکهای تاماهاوک نمیتوان تشخیص داد که آیا کلاهک آنها متعارف است یا هستهای. از سوی دیگر در طی دو روز متوالی حمله روسیه به زیرساختهای این کشور باعث قطعی برق در بیشتر نقاط این کشور شد.
۱۴- طوفان آلیس که با بارشهای سیلآسا همراه بود سواحل شرقی اسپانیا و جزایر بالئار را درنوردید و سبب آبگرفتگی و اختلال گسترده در رفتوآمد در این مناطق شد. هشدارهای هواشناسی روز یکشنبه، در منطقه والنسیا و جزایر بالئاری همچنان پابرجا بود. مقامهای محلی هشدار دادهاند که دامنه تأثیر این طوفان در حال گسترش به سمت شمال و منطقه کاتالونیا است، جایی که انتظار میرود در ساعات آینده بارشهای سنگینی رخ دهد. جزایر ایبیزا و فورمنترا به شدت تحت تأثیر این طوفان قرار گرفتهاند و تنها یازده روز پس از بارندگیهای تاریخی اخیز، بار دیگر با سیلابهای شدید مواجه شدهاند. بسیاری از پروازها از دیروز تا فردا در این منطقه لغو شدهاند.
۱۵- اتحادیه اروپا از روز یکشنبه استقرار سامانه جدید ورود و خروج خودکار را در مرزهای محدوده سفری شنگن آغاز کرد که روند استقرار آن در سرتاسر محدوده شنگن و کشورهای عضو اتحادیه اروپا حدود ۶ ماه طول خواهد کشید. بر اساس این طرح، مسافران غیراروپایی هنگام ورود به منطقه شنگن در فرودگاهها، بنادر و مرزهای زمینی باید شماره گذرنامه، عکس و اثر انگشتشان را در این سامانه ثبت کنند. البته کودکان زیر ۱۲ سال از ثبت اثرانگشت معاف خواهند بود. هدف از این سامانه، جایگزینی تدریجی مهر دستی روی گذرنامهها، کاهش معطلی مسافران در مبادی ورودی و خروجی و بهبود اشتراک اطلاعات بین ۲۷ کشور عضو اتحادیه عنوان شده است. کشورهای کوچکتر عضو اتحادیه از روز یکشنبه سامانه را بهطور کامل اجرا خواهند کرد و همه اعضا تا میان آوریل ۲۰۲۶ فرصت دارند کنترلهای خودکار را برای تمامی مسافران بهکار گیرند.
۱۶- شرکت هواپیمایی کانتاس استرالیا اعلام کرده که اطلاعات شخصی ۵.۷ میلیون نفر از مشتریانش که در جریان یک حمله سایبری در ماه گذشته به سرقت رفته بود بهتازگی در فضای آنلاین منتشر شده است. به گفته کانتاس، مهاجمان به اطلاعات حساسی مانند نام، نشانی ایمیل، شماره تماس و تاریخ تولد مشتریان دسترسی پیدا کردهاند. گزارشها حاکی از آن است که شرکتهای بزرگی مانند دیزنی، گوگل، ایکیا، تویوتا، مکدونالد و همچنین شرکتهای هواپیمایی ایرفرانس و کیالام نیز هدف حمله مشابهی قرار گرفتهاند. این حمله شرکت نرمافزاری آمریکایی سیلزفورس را هدف گرفته بود و اکنون اطلاعات سرقتشده برای باجگیری نگهداری میشوند. هکرها برای پرداخت باج مهلتی تا ۱۰ اکتبر تعیین کرده بودند.
۱۷- به دنبال درگیریهای مرگبار مرزی میان افغانستان و پاکستان در روزهای گذشته، گذرگاههای تجاری زمینی میان دو کشور برای دومین روز پیاپی بسته ماند و صدها نفر در دو سوی مرز گرفتار ماندند. درگیریها از شامگاه شنبه، زمانی که نیروهای افغان چندین پاسگاه نظامی پاکستان را هدف قرار دادند، آغاز شد. مقامهای افغانستان مدعی شدند که در پاسخ به «نقض مکرر حریم زمینی و هوایی افغانستان» از سوی پاکستان، ۵۸ سرباز پاکستانی را کشتهاند. ارتش پاکستان آمار پایینتری ارائه داد و اعلام کرد که ۲۳ تن از نیروهایش کشته شدهاند و در آتش متقابل، بیش از ۲۰۰ نفر از «اعضای طالبان و تروریستهای وابسته» را از پای درآورده است. دولتهای خارجی منطقه از جمله عربستان سعودی، قطر، ایران و چین خواستار خویشتنداری طرفین شدند. اکنون به نظر میرسد آتشبس بین دو کشور برقرار است. مرز ۲,۶۱۱ کیلومتری دو کشور که به نام «خط دیورند» شناخته میشود را افغانستان هرگز به رسمیت نشناخته است.
۱۸- جوزف عون رئیسجمهوری لبنان، نیز روز دوشنبه خواستار ازسرگیری مذاکرات با اسرائیل شد و گفت اسرائیل توافقات و تعهدات خود در تخلیه خاک لبنان و اجرای مرز دریایی دو کشور را اجرا نمیکند و افزود که در فضای مصالحه کنونی، لبنان میخواهد با مذاکره، بحرانها را حل کند. اسرائیل همچنان به حملات خود به لبنان ادامه میدهد و مدعیاست اهداف حزبالله را مورد هدف قرار میدهد. اما طبق گزارش سازمان ملل، از زمان برقراری آتشبس تاکنون بیش از ۱۰۰ غیرنظامی کشته شدهاند. خط مرزی کنونی میان دو کشور که در سال ۲۰۰۰ توسط سازمان ملل ترسیم شد، شامل ۱۳ نقطه مورد مناقشه، در زمین و خط ساحلی دریاست. اسرائیل دهها سال است که مزارع شبعا و بخشی از ساحل جنوب غربی لبنان را اشغال کرده و آن را جزو خاک خود مینامند.
۱۹- انقلاب نسل "زِد" در ماداگاسگار به نتیجه رسید و پس از پیوستن یکی از یگانهای کلیدی ارتش به جنبش اعتراضی جوانان علیه فقر و فساد گسترده در این کشور، آندری راژوئلینا رئیس جمهوری این کشور در انزوای سیاسی بیسابقهای قرار گرفت و پس از توافقی با امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه، با یک هواپیمای نظامی فرانسوی از کشور گریخت. ژان آندره ندریمانجاری به عنوان جایگزین موقت آندری معرفی شده و نمایندگان حزب مخالف در مجلس ملی ماداگاسکار قصد دارند روند استیضاح آندری را آغاز کنند. تظاهرات در این مستعمره سابق فرانسه از ۲۵ سپتامبر بهدلیل کمبود آب و برق آغاز شد، اما بهسرعت به جنبشی اعتراضی متمرکز بر مشکلات اساسیتر مانند حکمرانی ناکارآمد و فقدان خدمات عمومی تبدیل شد. کشورهای نپال، مراکش، فیلیپین، اندونزی، بنگلادش، سریلانکا و کنیا نیز شاهد جنبشهای اعتراضی مشابهی بودهاند.
۲۰- در حاشیه اجلاس مصر وقتی از رئیسجمهور آمریکا درباره احتمال دستیابی به توافق با ایران سؤال شد، وی پاسخ داد: «نه، هنوز نه. اما باور دارم که ایران در نهایت به آن نتیجه خواهد رسید. آنها به کمک نیاز دارند و تحریمهایی که علیهشان اعمال شده بسیار سنگین است. آنها نمیتوانند با چنین تحریمهای شدیدی به این وضعیت ادامه دهند. در مقطعی خواهند گفت که میخواهند این تحریمها برداشته شود. من فکر میکنم در نهایت اوضاع به خوبی پیش خواهد رفت و ایران خواهد خواست به توافق برسد». ترامپ پیشتر در مجلس اسرائیل نیز گفته بود که «ایران با ضربهای قاطع و فلجکننده… مواجه شده و ایالات متحده موفق شد… به فعالیت خطرناکترین کشور جهان پایان دهد و پروژه هستهای ایران را بهطور کامل متوقف کند… من توافق هستهای ایران را لغو کردم و از انجام این کار بسیار افتخار میکنم… ایران اگر تأسیساتش مورد حمله قرار نمیگرفت، ظرف دو ماه یا کمتر به سلاحهای هستهای دست پیدا میکرد و کشورهای منطقه که از توافق آتشبس غزه حمایت کردند نیز چنین اقدامی انجام نمیدادند. آنها ضربههایی از این طرف و آن طرف خوردند، و عالی خواهد بود اگر بتوانیم با آنها به یک توافق صلح برسیم… توافق صلح با ایرانیان اقدامی بسیار مطلوب خواهد بود… آیا از این بابت خوشحال نمیشوید؟ به نظر من عالی است، چون فکر میکنم آنها هم تمایل دارند. آنها میخواهند توافق کنند و ما خواهیم دید که آیا میتوانیم کاری انجام دهیم… هر وقت تهران آماده توافق باشد ما هم آمادهایم… نه ایالات متحده و نه اسرائیل هیچ خصومتی نسبت به مردم ایران ندارند. ما صرفاً میخواهیم در صلح زندگی کنیم».
۲۱- سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت که همکاری نظامی با ایران «طبق قوانین بینالمللی» ادامه مییابد، زیرا روسیه اجرای تحریمهای سازمان ملل که بنا به درخواست ۳ کشور اروپایی بازگردانده شده را به رسمیت نمیشناسد. لاوروف گفت: «درباره همکاری نظامی و فنی ما با ایران، پس از لغو تحریمهای سازمان ملل متحد هیچ محدودیتی وجود ندارد، بنابراین ما تجهیزاتی را که جمهوری اسلامی ایران نیاز دارد، کاملا مطابق با قوانین بینالمللی تأمین میکنیم… تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد از مهر ۱۳۹۹ پایان گرفت». بر اساس آن ایران محدودیت حقوقی برای خرید و فروش سلاح نداشت اما شورای امنیت رای داد که این قطعنامهها و تحریمهای مرتبط دوباره برقرار شود. آمریکا موافق و چین و روسیه مخالف بازگشت تحریمها بودند.
۲۲- علی شمخانی در گفتگویی که روز یکشنبه منتشر شد، گفت که از سرنگون شدن هواپیمای اوکراینی توسط پدافند سپاه از همان بدو حادثه و از رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران مطلع شده و این مساله را با حسن روحانی، رئیسجمهوری وقت در میان گذاشته است. این در حالی است که دولت و نیز جواد ظریف میگویند سه روز بعد از دلیل این حادثه آگاه و آن را اعلام کردند. شمخانی همچنین درباره دلیل تاخیر سهروزه در اعلام علت این حادثه مدعی شد: «ستاد کل در حال بررسی دقیق علت بود. مثلا یادم هست کسی در شورای امنیت ملی میگفت که جنگ الکترونیک آمریکا منجر به این حادثه شد. حالا ما میخواستیم ثابت کنیم اینطور نیست، اما او دنبال اثبات این موضوع بود و از نظرش هم دفاع میکرد». شمخانی گفت که اگر اکنون به دهه ۷۰ بازگردد حتما به سراغ دستیابی به بمب اتم میرود زیرا امروز که ثابت شد ایران باید در کنار خودش چنین توانمندی را فراهم میکرد.
۲۳- میکروفن باز در جریان نشست مطبوعاتی علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت ایران خبرساز شد. رئیسی به فرد کنار دستیاش که تلاش میکرد او را آرام کند، گفت: «یک الف بچه اینجا نشسته داره حرف مفت میزنه… این خبرنگار عوضی». زهرا علیهاشمی، خبرنگار وبسایت رکنا میپرسید: «وزارت بهداشت برای کاهش افکار خودکشی در جامعه چه کرده است؟» رئیسی از عبارات خبرنگارنما، مدیرنما استفاده کرد و گفت «آخه تو کی هستی که من بخوام جواب تو را بدم؟». با نشت این موضوع به فضای مجازی، محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت ایران، بابت اظهارات رئیسی عذرخواهی کرد و گفت: «پاسخگویی و عذرخواهی، دو رکن ضروری فرهنگ سیاسی و اداری کشور و آیین مردمداری است. از آنچه در نشست خبری معاون وزارتخانه رخ داد متاسف و از خبرنگار محترم، اصحاب رسانه و افکار عمومی عذرخواهم».
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
درباره نویسنده/هنرمند
![]() | Majid Basti مجید باسطی نویسنده، مترجم و دانشآموخته رسانه است |
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو





















