"آنیتا آناند" وزیر دفاع کانادا روز دوشنبه اعلام کرد کانادا قراردادی که برای جایگزینی ناوگان قدیمی جت‌های جنگنده "سی اف-۱۸" را داشت اکنون برای خرید ۸۸ جنگنده " اف-۳۵ لاکهید مارتین"، نهایی کرده است.
این در حالی‌ست که "جاستین ترودو" نخست وزیر کنونی کانادا در سال ۲۰۱۵ به شدت به "استفن هارپر" نخست وزیر آن زمان کانادا برای تصمیم به چنین خریدی تاخته و آن را حرام کردن پول کانادایی‌ها خوانده بود.
 
ترودو پیش از نخست وزیری: خرید اف-۳۵ حرام کردن پول است؛ ترودو امروز: بجای ۶۵ فروند، ۸۸ را گرانتر هم می‌خریم
در حالی که این خرید بطور اسمی ۱۹ بیلیون دلار خرج روی دست کانادا می‌گذارد، صبح دوشنبه، مقامات دولتی کانادا در یک جلسه توجیهی فنی گفتند که هزینه چرخه حیات این جت‌های جنگنده در حدود ۷۰ بیلیون دلار برآورد شده است. اولین سری این هواپیماها در سال ۲۰۲۶ تحویل داده می‌شود و انتظار می‌رود که ناوگان کامل بین سال‌های ۲۰۳۲ تا ۲۰۳۴ به قابلیت عملیاتی برسد. آنیتا طی بیانیه روز دوشنبه گفت: "ناوگان هواپیماهای جنگنده پیشرفته اف-۳۵ تضمین کننده توانایی دفاعی طولانی مدت از دومین حریم هوایی بزرگ جهان یعنی کاناداست. این مساله به ما کمک خواهد کرد تا به تعهدات خود به کشورهای آمریکای شمالی (NORAD) و ناتو عمل کنیم". آناند این هزینه کلان را "نفع اقتصادی ملموس" برای کانادا توصیف کرد.
در سال ۲۰۱۵، پیش از انتخابات و زمانی‌که ترودو وارد رقابت با هارپر برای نخست وزیری کانادا شده بود، پس از اعلان برآوردهای هزینه‌های خرید این هواپیماها گفته بود: "کانادا {هرگز} اف-۳۵ را خریداری نخواهد کرد". خرید امروز ترودو دقیقا با وعده و تعهد او در سال ۲۰۱۵ در تضاد است. ترودو که در آن سال رهبر حزب لیبرال بود متعهد شد که بجای خرید اف-۳۵ "هواپیماهای مقرون به صرفه‌تر" بخرد. زمانی که بر این تناقض گفتاری ترودو تاکید شد، آنیتا گفت: "این یک خرید بسیار پیچیده‌ای‌ست. از سال ۲۰۱۵ این هواپیماها بسیار پیشرفته‌تر شده‌اند و اکنون می‌بینیم که بسیاری از متحدان ما به ویژه هشت کشور دوست ما همین هواپیماها را می‌خرند".
در حالی که دولت کانادا از اواخر دهه ۱۹۹۰ در مورد خرید اف-۳۵ صحبت می‌کرد، دولت محافظه کار سابق هارپر در سال ۲۰۱۰، به طور رسمی قصد خود برای خرید ۶۵ فروند از این جت‌های جنگنده رادارگریز به قیمت ۹ بیلیون دلار را اعلام کرد، اما حسابرس کل کشور در آن زمان گفت که هزینه این خرید در واقع نزدیک به ۴۴ بیلیون دلار خواهد بود. در آن زمان پیش‌بینی می‌شد که تحویل جت‌ها در سال ۲۰۱۶ آغاز شود، اما حسابرس کل در سال ۲۰۱۲ از مدیریت رسیدگی به این معامله در سطح دولت با شرکت فروشنده انتقاد کرد و آن را "انحصاری" خوانده بود.
 
کانادا از قبل بدنبال این پروژه بود
این اعلان پس از سال‌ها تاخیر و بحث و بررسی صورت می‌گیرد و دولت می‌گوید به روزرسانی ناوگان قدیمی جنگنده‌های بوئینگ "سی اف-۱۸" کانادا را از سال ۲۰۱۷ آغاز کرده است. هواپیماهای سی اف-۱۸ کانادا متعلق به ۵۰ سال پیش هستند. در سال ۲۰۱۷ دولت اعلام کرد برای آغاز به روزرسانی بلند مدت، قصد دارد ۲۵ جنگنده دسته دوم از همین مدل را از استرالیا خریداری نماید. نیروی هوایی کانادا قرار است در حدود ۱,۵۰۰ خلبان برای جنگنده‌هایش داشته باشد، اما در پایان دسامبر ۲۰۱۹ با کمبودی در حدود ۲۲۵ خلبان روبرو بود. این کسری خلبانان تا سال ۲۰۲۱ اندکی بهبود یافته اما نیروی هوایی هنوز هم حدود ۱۳۰ خلبان کم دارد.
آناند می‌گوید کانادا از سال ۱۹۹۷ بابت مشارکت در ساخت هواپیماهای اف-۳۵ مبلغ ۶۱۳ میلیون دلاری پرداخت کرده و اکنون با اتصال مجدد کشور به این پروژه شرکت‌های کانادایی فرصتی برای شرکت در مناقصه‌ها و قراردادهای کاری مرتبط با آن را می‌یابند.
هزینه‌های بیش از حد به همراه مشکلات مکانیکی، در دهه قبل باعث شد تا در خصوص این پروژه چندین بررسی موشکافانه صورت گیرد و چندین بار این هواپیماها بخاطر مشکلاتشان زمین‌گیر شدند. این مشکلات باعث شد تا در سال ۲۰۱۹ "نیویورک تایمز"، این برنامه را "ناکارآمد" توصیف کند.