من هم سلام عرض می‌کنم خدمت شما و تمام بینندگان شما و امیدوارم که هم‌میهنان عزیز از این وقتی که می‌گذارند نهایت استفاده را ببرند. خیلی خوشحالم که در خدمت شما هستم، من خیلی دوست دارم که اول اینطوری شروع کنم که بله من احسان پهلوانی هستم و متولد کاشان و چندین نسل از خانواده من در کار فرش دستباف بوده‌اند و پیشینه شغلی آنها همه کار فرش بوده است. باز تشکر می‌کنم از اینکه در این جمعی که در تورنتو هستند و کار فرش انجام می‌دهند من را انتخاب کردید من شاید شاگرد خیلی از این دوستان و عزیزان باشم. عرض به حضورتان من یک تاریخچه خیلی کوچکی خدمتتان بگویم شاید برای بینندگان‌تان جالب باشد که اگر بدانند که فرش شاید یکی از اولین وسایلی بوده است که بشر برای خودش تهیه کرده است. محققان دریافته‌اند که در غارهایی که بشر اولیه زندگی می‌کرده است سطح زمین را به صورتی مسطح کرده است و از ماسه‌های کنار رودخانه‌ها برای خودش یک خاک فرشی تهیه کرده است که بتواند با آن راحت و آسایش داشته باشد. این نشان می‌دهد که فرش در زندگی ما موضوع خیلی مهمی است و یکی از اولین وسایل آسایش بشر بوده است. تورنتو هم مثل همه شهرهای دیگر مستثنا نیست و به خاطر بافت جمعیتی که دارد از اقلیم‌های مختلفی دور هم جمع شده‌اند و در نتیجه فرش هم بازارش خیلی متنوع است. در این شهر اما نمی‌توانیم بگوییم که اینجا مارکت خیلی خوبی است. وقتی از مارکت صحبت می‌کنیم یعنی جایی که تجارت فرش در آن به اصطلاح خیلی خوب انجام می‌شود، خرید و فروش‌هایی که باعث می‌شود آن مبدا تولید کننده فرش بتواند از آن سود ببرد و زنده و پویا بماند، ولی تورنتو مثل همه شهرهای دیگر جهان یک بازار فرشی دارد که بسته به جمعیتش خرید و فروش به عنوان یک کالای مصرفی در آن انجام می‌شود. خیلی مهم است که بدانیم دیدگاه آن اجتماعی که داریم و در آن زندگی می‌کنیم نسبت به این صنعت چطور است، چون دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. یک سری فرش را به عنوان کالایی مصرفی نگاه می‌کنند، مثل همه ملزوماتی که شما برای خانه نیاز دارید و استفاده می‌کنید و یک سری هم به عنوان کالای هنری نگاه می‌کنند. وقتی که بحث، بحث کالای هنری می‌شود اصلا داستان کلا فرق می‌کند یعنی یک چیز دیگر می‌شود و برای همین خواستم این را بینندگان متوجه باشند که بازار فرش در تورنتو یک بازار خیلی معمولی است که برای مصرف استفاده می‌شود و موضوعیت تجارت یا کالای هنری ندارد. شهرهایی را که می‌شود به عنوان جاهایی که خواستگاه خرید و فروش‌های بزرگ فرش هستند نام برد، در آمریکای شمالی تنها میتوان به نیویورک در آمریکا اشاره کرد و در اروپا شهرهایی مثل لندن که در انگلستان است، هامبورگ آلمان است، پاریس است و در آسیا تنها جایی که میتوان گفت بخصوص به فرش ابریشم ایرانی اهمیت می‌دهند توکیو ژاپن است و کشورهای حوزه خلیج فارس که همیشه بازار خیلی خوبی برای تجارت فرش بوده است.
خیلی ممنون از شما که بسیار زیبا بازار فرش رابه اختصار توضیح دادید و به مکان‌های دیگر دنیا هم اشاره کردید. وقتی که خریدار وارد مغازه می‌شود به هر حال اولین چیزی که توجهش را جلب می‌کند طرح و نقش فرش است که خوب این کاملا سلیقه‌ای است، از این بخش بگذریم می‌رسیم به بافت و کیفیت، شما فرشها را از نظر بافت‌ها و کیفیت‌شان به چند دسته تقسیم می‌کنید و اصلا چطور دسته بندی می‌کنید.
ببینید برای دسته بندی فرشها میتوان روی موضوعات مختلفی این کار را انجام داد که مهمترینش می‌شود materialی که در فرش به کار رفته است، آن یکی از مشخص‌ترین گزینه‌ها است و اگر بخواهیم برویم داخل فرشهای دست بافت این category را داشته باشیم می‌توانیم به فرشهای پشم اشاره کنیم که در همه جای دنیا استفاده می‌شود و بعد از آن از پشم‌های ریزتر به نام کرک استفاده می‌شود که خیلی مرغوبیت بیشتری دارد و فرش سیلک یا همان ابریشم که دیگر موضوعیت کالای هنری را پیدا می‌کند و این دسته بندی در material است که مشتری هم با آن بودجه‌ای که دارد می‌تواند هر کدام از این چیزها را استفاده کند. ولی وقتی فرشهای ماشینی را هم به آن اضافه می‌کنیم باز یک دسته بندی مختلفی ایجاد می‌شود چون در فرشهای ماشینی material مختلفی استفاده می‌شود، اکرلیک است، نخ‌های نایلونی است، پلی‌استر است و اینها هم اضافه می‌شود که آن هم به توانایی و بودجه خریدار بستگی دارد.
ممنونم از شما حالا فرض را بر این می‌گذاریم که خریدار یک بودجه مشخصی را برای خرید فرش کنار می‌گذارد و می‌خواهد فرش را انتخاب کند و بخرد. از کجا بفهمد که قیمتی را که برای این فرش می‌دهد یک قیمت معقولی است و اصلا از کجا تشخیص بدهد این فرش، فرش مرغوبی است یا با کیفیت به اصطلاح پایین‌تری است؟ راه‌های تشخیص مرغوبیت یک فرش چیست؟
ببینید تراکم فرش همیشه برای مشتری خیلی مشخص‌تر است یعنی راحت‌تر می‌تواند آن را ببیند و وقتی بحث material را بتواند تشخیص بدهد که آن خیلی ساده است و با دست زدن به فرش و درشتی فرش اینها را متوجه شود و تراکم فرش را با مقدار گره‌ای که در هر متر مربع یا همان density که ما می‌گوییم می‌تواند متوجه شود که چقدر نخ به کار رفته است. اگر فرش دستباف است چقدر گره در یک متر مربع زده شده، این را با نگاه کردن به پشت فرش به راحتی می‌تواند به آن برسد و ببنید که آن خانه‌های شطرنجی یا به اصطلاح همان پیکسلی که ما در عکس به آن اشاره می‌کنیم و می‌توانند ببینند که این گره‌ها چقدر میزانشان متفاوت است و وقتی دو تا فرش را کنار هم بگذارند کامل مشخص می‌شود. برای همین خاطر بهترین کار همان تراکم فرش است که ببینند. از مشخصه‌های ظاهری دیگر فرش که خریدار باید در فرشهای دستباف به آن توجه کند این است که ایراد نداشته باشد، ایرادی که دارم عرض می‌کنم منظور ایراد ظاهری است از لحاظ اینکه پوسیدگی نداشته باشد، خراب نباشد، کجی نداشته باشد، فرش را وقتی روی زمین یا روی پارکت پهن می‌کنیم دو طرف خطوط طولی و عرضی باید با آن خط سرامیک یا پارکت ما parallel باشد و کناره‌های فرش تو رفتگی یا بیرون رفتگی نداشته باشد. این است که اگر فرش مستطیلی داریم می‌خریم، کامل مستطیل باشد و سر و ته فرش را می‌توانند متر بگذارند و اگر ضلع شمالی فرش دو متر است پایینی هم باید 2 متر باشد، اگر 2 متر و 5 سانت باشد یعنی فرش کجی دارد. اینها چیزهای ظاهری فرش است که هر مشتری می‌تواند با چشم یا یک آزمایش ساده پیدا کند و عیب و ایراد فرش را پیدا کند. ولی خوب یک سری چیزها هم هست که تخصصی است و باید حتما کسی که تخصصی دارد با خودشان برای خرید فرش ببرند مثل همان پوسیدگی، مثل رفو فرش، ممکن است بعضی فرشها رفو شده باشند و اینها شاید برای خریداری که برای منزل می‌خرد به راحتی قابل تشخیص نباشد.
ممنونم از توضیحات بسیار خوبتان همچنین در بحث حوزه هنری و تابلو فرشها، می‌دانیم که امروزه بسیاری از تابلو فرشها توسط ماشین انجام می‌شود و دیگر شاید با دست نباشد ولی باز هم در کنار آنها ما تابلو فرش‌هایی را داریم که با دست تولید می‌شوند. یک خریدار چطور می‌تواند تشخیص دهد که تابلو فرشی که دارد می‌خرد کار دست است یا کار ماشین؟
ببینید کلا صنعت فرش ماشینی هر روز دارد پیشرفته‌تر می‌شود و هر روز دارد خود را به فرش دست بافت نزدیک‌تر می‌کند. تا همین شاید سال گذشته یا دو سال گذشته وقتی که می‌خواستیم که متوجه شویم یک فرش دست بافت است یا ماشینی فقط کافی بود که به ریشه‌های فرش توجه می‌کردیم که این ریشه‌های فرش بعد از بافت به فرش دوخته شده یا اینکه ریشه فرش از درون فرش بیرون آمده، اگر از درون فرش بیرون آمده بود این نشان می‌داد که جزو تار و پود فرش است و فرش دست بافت است ولی الان صنعت فرش ماشینی به شکلی شده است که این کار را هم خریدار نمی‌تواند به راحتی تشخیص بدهد که این فرش دست بافت است یا ماشینی. ولی برای یک نفر که متخصص است همان چیزی که عرض کردم همان پیکسلی که عرض کردم، گره‌ای که فرش دست بافت می‌زند هیچ زمان روی فرش ماشینی نیست. چون فرش ماشینی اصلا گره نمی‌زند بلکه نخ را داخل تار و پود می‌برد، فشرده می‌کند و پشتش با آهار و چسب نگهداری می‌شود. برای همین خاطر اگر خریدار محترم بخواهد تشخیص دهد می‌تواند یک مقدار روی پشت فرش دقت کند و اگر آثاری از گره نمی‌بیند یعنی آن مربعی که باعث شده پیکسل را مشخص کند، اگر آن را نمی‌بیند پس فرش ماشینی است.
خیلی عالی بود برای من که صحبت‌های شما خیلی تازگی داشت حتما برای مخاطبین هم همینطور است. در پایان بفرمایید که توصیه شما برای خریداران فرش چیست؟
ببینید من توصیه که نمی‌توانم بکنم ولی یک خواهشی از مردم داشتم، این کلی است و نه فقط برای خریدار بلکه برای فروشنده هم هست و برای کل ما ایرانی‌ها است. فرش می‌دانیم که یکی از صنایع مهم ایران است، مشکلی که الان تهران با آن مواجه است ساخت و سازهای بی‌رویه است که همه مردم وارد صنعت ساخت و ساز شده‌اند به جای اینکه شرکتهای ساختمانی بیایند و این کار را انجام دهند، مردم آمده‌اند و خودشان ساخت و ساز می‌کنند و این پدیده آلودگی هوا و ساختمان‌های بی‌کیفیت و همه چیزهایی را که می‌بینیم پیش آمده. در خصوص صنعت فرش هم همین مقوله است، متاسفانه بعضی از مردم فرش را خودشان به قصد فروش اینجا می‌آورند حالا شاید این مساله اینطور به نظر بیاید که چون من فرش فروشی دارم نمی‌خواهم کس دیگری این کار را بکند، نه هر کاری را متخصص باید انجام دهد. ما باید اجازه بدهیم که صنعت فرش دست بافنده فرش باشد و خرید و فروش دست تاجر فرش باشد و کسی که متخصص این کار است فرش را بیاورد و عرضه کند. وقتی که فرش را مردم می‌روند و از ایران به اینجا می‌آورند، من در دو سال گذشته که ویزیتورهای در کانادا خیلی زیاد شده بودند، مراجعه کننده‌های زیادی داشتم که فرشهای خیلی مارک داری را هم حتی از ایران آورده بودند، روزهای اولی که آمده بودند با قیمت بالا می‌دادند ولی خوب هر چه به روز پایان و برگشتشان به ایران می‌رسید چون نیاز به پول داشتند اینها را با قیمت‌های پایین‌تر ارائه می‌دادند و متاسفانه به صنعت فرش ایران ضربه می‌‌زدند. یعنی یک کار تخصصی را یک آدم غیر متخصص انجام می‌داد و بعضی وقت‌ها می‌دیدیم که قیمت فرش دست بافت در اینجا از داخل ایران حتی ارزان‌تر بود. شاید مصرف کننده بگوید این خیلی خوب است ولی در دراز مدت ما داریم به صنعت فرش ایران ضربه می‌زنیم، و آن فرش با کیفیت نمی‌آید. آن فرشی را که تاجر و بازرگان می‌رود و فرش را و انتخاب می‌کند و متناسب با بازار هر منطقه‌ای آن را به آن منطقه می‌آورد و با کیفیت می‌آورد، آن متاسفانه انجام نمی‌شود، قیمتها شکسته می‌شود و در نهایت متضرر اصلی مردم ایران خواهند بود. حالا همه‌مان هستیم، شاید در نگاه اول آن کسی که آن یک فرش را آورده فکر می‌کند که سودی کرده است ولی ما در اصل به یک صنعت قدیمی و بزرگ کشورمان ضربه زده‌ایم.
ممنونم از توصیه‌های خوبی که کردید و همچنین تا اینجای برنامه با ما همراه بودید. شما را به خدای بزرگ می‌سپارم.
ممنونم از همراهی شما، خیلی متشکر. خدانگهدار شما.
