تحقیقات در مورد ساقط شدن هواپیمای مسافربری اوکراینی در نزدیکی تهران با دو موشک سپاه که باعث کشته شدن ده‌ها تن به ویژه ایرانیان و ایرانیان کانادایی در ژانویه گذشته شده بود اکنون بنا به درخواست دولت کانادا و بعلت گسترش بیماری کرونا تا زمان نامعلومی به تعویق می‌افتد.
کانادا و سایر کشورها ماه‌ها منتظر بودند تا ایران جعبه سیاه پرواز 752 اوکراین را برای پیاده‌سازی، خواندن و تجزیه و تحلیل، تحویل دهد. هیئت ایمنی حمل و نقل کانادا می‌گوید در رابطه با اینکه چه زمانی کشورهای علاقمند خواهند توانست با مقامات ایرانی روند تحویل را آغاز کنند، هفته گذشته صحبت کرده و به نتیجه‌ای نرسیدند زیرا مشکلات ناشی از ویروس کرونا امکان حضور کشورها در این روند را غیر ممکن کرده است. در نتیجه این هیئت اعلان کرد، کانادا و سایر کشورهایی که شهروندانشان را در این حادثه از دست داده اند، از ایران خواسته‌اند تا این روند تا زمانی که محدودیت‌های سفر ناشی از کرونا برداشته شود، کنار گذاشته شود.
یک مقام کانادایی تأیید کرد که با ایران روز دوشنبه در تماس بوده و همه کشورها یکصدا گفته‌اند که سفر هیئت‌هایشان در زمان کنونی و احتمالا تا مدتی در آینده، غیرممکن می‌باشد. "کتی فاکس"، رئیس هیئت ایمنی حمل و نقل گفت: "کشورها می‌خواهند نمایندگانشان در این روند حضور داشته باشند؛ به همین دلیل روند پیاده‌سازی، خواندن، تجزیه و تحلیل جعبه‌سیاه باید به تأخیر بیفتد تا شرایط ممکن شدن سفر برای هیئت‌ها به اندازه کافی فراهم گردد. در این مرحله نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه زمانی ممکن است این اتفاق بیفتد". آمریکا، اوکراین، سوئد، افغانستان، انگلیس، فرانسه، آلمان و کانادا همه می‌خواهند نمایندگان و کارشناسان خود را در این روند تحقیقات داشته باشند.
 
آخرین تحولات و موضع کانادا
دولت فدرال کانادا اخیراً پس از شکایت خانواده‌های برخی از کشته‌شدگان این هواپیما، "رالف گودال"، وزیر سابق کابینه لیبرال را به عنوان مشاور امور این زمینه منصوب کرد تا بتواند ایران را پاسخگوی این حادثه نماید. قرار است هفته آینده رالف گودال در این زمینه با خانواده‌های قربانیان صحبت كند.
دفتر وزیر امور خارجه کانادا، "فرانسوا-فیلیپ شامپاین" می‌گوید کانادا همچنان به دنبال "شفافیت، پاسخگویی، عدالت و غرامت برای خانواده‌های قربانیان" است. "آدام آوستین"، سخنگوی شامپاین در بیانیه‌ای گفت: "کانادا در همکاری با سایر کشورها برای اطمینان از تحقق تعهدات بین‌المللی ایران به تلاش‌های خود ادامه خواهد داد".
 
موضع ایران
"حسن رضایی‌فر"، رئیس تیم تحقیقات ایران می‌گوید که وی نمایندگان هشت کشور را برای آغاز این روند در آزمایشگاهی در اروپا دعوت کرده اما شیوع بیماری کرونا این روند را به تعویق انداخته است. رضایی‌فر در نامه‌ای نوشته: "در حال حاضر برنامه‌ریزی {سفر} برخی کشورها به دلیل بیماری کرونا غیرممکن است".
 
تغییر نظر
قبول روند پیاده‌سازی، خواندن، تجزیه و تحلیل جعبه‌سیاه توسط ایران بعد از ماه‌ها فشار جامعه جهانی به ویژه کانادا حاصل شده است. جعبه سیاه از زمانی كه ایران اعتراف كرد به اشتباه هواپیمای خطوط هوایی بین‌المللی اوکراینی را در 8 ژانویه پس از برخاستن از فرودگاهی در تهران با موشک زده، در مركز کشمکش بین‌المللی قرار گرفت. این فاجعه باعث کشته شدن 176 نفر از جمله 57 شهروند و 29 مقیم کانادا شد. مقامات کانادایی می‌گویند "جعبه‌های سیاه" هواپیما بعلت ضبط و نگهداری کردن ارتباط بین خدمه پرواز و کنترل کننده‌های هوایی از اهمیت برخوردار هستند.
کانادا و به ویژه جاستین ترودو، نخست وزیر آن، پیشرو اتهام بوده و از ایران خواسته‌اند تا قوانین بین‌المللی را رعایت و ضبط‌کننده هواپیما را بدون تأخیر به روند پیاده‌سازی، خواندن و تجزیه و تحلیل زیر نظر یک کمیته بین‌المللی بسپارد. ایران تخصص فنی این کار را به تنهایی ندارد و ماه گذشته به سازمان بین‌المللی هواپیمایی گفت که قصد دارد ضبط‌کننده‌ها را در اوکراین یا فرانسه تجزیه و تحلیل کند.
 
بازماندگان
حامد اسماعیلیون که همسر و فرزندش را در این حادثه از دست داده بعنوان سخنگو و نماینده موقت خانواده‌های قربانیان کانادایی این حادثه می‌گوید: "این انتظار دارد ما را می‌کُشد". او می گوید به ایران اعتماد ندارد و نگران است که ایران از کرونا به عنوان یک استراتژی برای "خریدن زمان" استفاده کند. او می‌گوید اکنون روی اجرای عدالت متمرکز شده است. گروهی از خانواده‌های بازمانده توسط یک شرکت حقوقی تورنتویی شکایتی را علیه خامنه‌ای، سپاه پاسداران و مقامات ایران تنظیم کرده و از مسیر دولت استرالیا به دولت ایران رسانده‌اند. برخی از خانواده‌ها نیز از طریق یک شرکت حقوقی دیگر کانادایی که در تورنتو و ونکوور است شکایت‌نامه‌ای علیه هواپیمایی اوکراینی به راه انداخته‌اند. تاکنون دولت اوکراین پذیرفته که مبلغی را به بازماندگان پرداخت کند ولی ایران با قبول مسئولیت این حادثه هنوز مبلغی را برای پرداخت تعیین نکرده است.