در پی بالا رفتن‌های نجومی تورم در آمریکا، کانادا و دنیا، اقتصاددانان بسیاری از کشورها در پی بالا بردن نرخ بهره پایه برای مقابله با آن هستند اما دلیل اصلی بالا رفتن تورم به این میزان، پایین بودن نرخ بهره و کرونا نیست که با افزایش نرخ بهره قیمت‌ها پایین بیایند.
یک بررسی که توسط "بیزینس اینسادر" انجام شده، نشان می‌دهد دلیل اصلی بالا رفتن قیمت‌ها، طمع شرکت‌هاست.

چرا افزایش نرخ بهره نمی‌تواند تورم را برطرف کند؟ راه‌حل چیست؟

هفته گذشته، فدرال رزرو در آمریکا و بانک مرکزی کانادا، اولین مورد از سلسله افزایشات نرخ بهره در سال جاری را به منظور کاهش سرعت تورم به اجرا گذاشتند و گفتند که امیدوارند این کار باعث کاهش قیمت‌های سرسام‌آوری که مصرف کنندگان با آن‌ها روبرو هستند، گردد. فدرال رزرو با همین روش در دهه ۱۹۸۰ موفق به مهار تورم شد، با افزایش نرخ بهره، اقتصاد را وارد رکود کرد و نرخ بیکاری را تا ۱۱ درصد افزایش داد ولی نهایتا قیمت‌ها را پایین آورد. اما برخی کارشناسان تردید دارند که افزایش نرخ‌ها واقعیت‌های بحران تورمی کنونی ما را برطرف کند.
"دیوید گلدشتاین"، مجری پادکست اقتصادی می‌گوید: "افزایش قیمت‌ها در شش ماه گذشته از زمان پدربزرگ ما به ما نرسیده است". گلدشتاین می‌گوید افزایش قیمت بنزین، خواربار و مایحتاج خانه که شاهد آن بوده‌ایم، هیچ ارتباطی با آنچه در دهه ۱۹۷۰ تجربه کردیم ندارد و این نتیجه یک عامل جدید اقتصادی‌ست. به همین دلیل راه‌حل‌های قدیمی به احتمال زیاد، برای امروز کارساز نخواهند بود. کرونا تولید، ذخیره‌سازی و ظرفیت تحویل کل جهان را بهم ریخت و به هرج و مرج کشاند، و ترمیم خسارت وارده اینچنینی نیاز به زمان و هزینه دارد و بالا بردن نرخ بهره نمی‌تواند عامل هرج و مرج را به نظم برساند.
"راکین مابود"، اقتصاددان ارشد "گراند ورک" برای شناسایی دومین عامل فشار تورمی به واسطه کرونا، به "طمع شرکت‌ها" اشاره می‌کند و استدلال می‌کند که در طول سه دهه گذشته زنجیره تامین مایحتاج به واسطه فلسفه "در زمان" که شرکت‌ها در این روش، صرفه‌جویی در هزینه‌ها برای افزایش بهره‌وری را بی‌رحمانه روی هر سیستمی اجرا می‌کنند، بشدت بر روی سلامت و نیروهای ذخیره تاثیر گذاشته است. او می‌افزاید که به واسطه اینگونه مداخلات ذخیره‌های روزهای مبادا و مازاد مواد در زنجیره تامین و توزیع جهانی حذف شده است. تمرکز بازار روی بهینه کردن حمل و نقل نیز کل سیستم جابجایی را شکننده کرده است.
وی می‌گوید با بروز کرونا این سیستم کاملا شکننده از هم پاشید و اکنون نیاز به جایگزینی کردن آن داریم که علاوه بر زمان، برای شرکت‌ها هزینه‌بر نیز هست و این نکته‌ای‌ست که شرکت‌های بسیار سودجو به آن تن نمی‌دهند و انتظار دارند هزینه‌های آنرا پیش‌پیش از مردم بگیرند. او می‌افزاید که کرونا تنها عامل افزایش تورم نیست و آنچه که بیش از هر چیز دیگری به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زند "طمع و حرص پول در شرکت‌هاست".
راکین بعنوان مثال به سه شرکت حمل و نقل اقیانوسی اشاره می‌کند که آن‌ها با هم تقریبا کل حمل و نقل بین قاره‌ای در کل زنجیره تأمین مایحتاج در جهان را کنترل می‌کنند، و مشخص شده که این شرکت‌ها نمی‌توانند در برابر شوک‌ها مقاومت کنند. تعهد بی‌رحمانه شرکت‌ها به اولویت سهامدارانش که الهام‌بخش دستور کار، مقررات‌زدایی، سرکوب دستمزدها، و کارایی غیرمسئولانه خشن است، سال‌هاست که جایگزین کلیه سیستم‌های علمی بررسی و نگهداری شده است. او می‌گوید: "آخرین عامل بزرگ در بحران تورم فعلی ما، افزایش قیمت‌هاست، نه اینکه افزایش قیمت‌ها نتیجه اول پایین بودن نرخ بهره‌ها باشد".
او می‌گوید اینکه چگونه تورم بهانه‌ای برای افزایش قیمت‌ها می‌شود را به طور مفصل بررسی کرده و اینکه چگونه مدیران اجرایی شرکت‌های بزرگ آمریکایی درباره سودهای بی‌سابقه از افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در ماه گذشته لاف می‌زنند، نوشته است، اما برای جمع‌بندی می‌گوید: شرکت‌ها از تورم به عنوان بهانه‌ای برای افزایش قیمت‌ها، حتی بیشتر از هزینه‌هایشان، استفاده می‌کنند. و از آنجایی که شرکت‌های بزرگ پیشتر رقبای اصلی خود را نابود کرده‌اند و شرکت‌های معدودی در هر بخش اقتصادی باقی مانده‌اند، اکنون این شرکت‌ها می‌توانند بدون ترس از یک بازار رقابتی جدی، قیمت‌ها را مرحله به مرحله افزایش دهند و مصرف‌کنندگان هم چاره‌ای جز پرداخت قیمت‌های بالاتر ندارند.
به عنوان مثال چیزی مانند "پوشک" را در نظر بگیرید. کل بازار پوشک در ایالات متحده اساسا توسط دو شرکت بزرگ پوشش داده شده و اگر پدر و مادری با یک بچه هستید، فرقی نمی‌کند که پوشک، جعبه‌ای۲۰ دلار باشد یا هر جعبه ۴۰ دلار، در نهایت شما باید آن را بخرید و این دو شرکت این را می‌دانند. افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، احتمالا هیچ یک از نگرانی‌های این دو شرکت را برطرف نمی‌کند و ایضا پول بیشتری را در داخل جیب پدر و مادرها قرار نمی‌دهد که به واسطه آن هم قیمت‌ها پایین بیاید و هم والدین از پس خرید کالای مورد نیازشان برآیند. نرخ بهره طمع شرکت‌ها و افزایش قیمت‌ها را برطرف نخواهد کرد. راکین گفت که برای تحت کنترل درآوردن این قیمت‌های بی‌سابقه، اولین چیزی که رهبران ما باید به آن بپردازند "سهل‌انگاری ما نسبت به بزرگ شدن شرکت‌ها… ما به این شرکت‌ها بیشتر از آن حدی که برای داشتن یک اقتصاد سالم و پایدار و عادلانه و انعطاف‌پذیر نیاز داریم، اجازه بزرگ شدن و قدرتمند شدن داده‌ایم".
مبارزه با تمرکز بازار، شکستن انحصارها، چند قطبی کردن تولید و پخش و اتحاد برای تنظیم بازار مهم‌ترین گام برای کاهش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان است. وقتی در هر مرحله از زنجیره تامین مایحتاج، شرکت‌های بزرگ درگیر رقابت برای کاهش قیمت‌هایشان باشند، قیمت‌ها به اعداد واقعی نزدیک می‌شوند و نتیجتا ماندگاری و دوام بهره‌وری و سود منطقی بوجود می‌آید که باعث قدرت طولانی مدت اقتصادی می‌گردد. در این صورت است که ما می‌توانیم از این به بعد از تبدیل شدن یک بحران منطقه‌ای و یا حتی بین‌المللی به یک فاجعه جهانی جلوگیری کنیم.

بیشتر بخوانید:

• سرانجام بانک مرکزی کانادا نرخ بهره را با ۰.۲۵ افزایش به ۰.۵ رساند؛ بانک‌ها بلافاصله نرخ‌هایشان را بالا بردند
• نرخ تورم ژانویه کانادا با غذا و مسکن به ۵.۱% رسید و رکورد ۳۱ ساله از ۱۹۹۱ را شکست
• کانادا: بهره‌های بانکی خیلی زود و چند بار بالا می‌رود؛ آمریکا: از مارچ بالا می‌بریم
• بانک مرکزی کانادا باز هم گفت نگران تورم است و شاید نرخ بهره را زودتر بالا ببرد
• رکورد گرسنه‌های تورنتو در تاریخ شکست؛ بانک مرکزی کانادا: نقش ما کاهش نابرابری است
• آمار جدید افزایشی کرونا در کانادا با حمله مجدد به خانه‌های سالمندان و صف مقابل بانک غذا
• نگران تورم کانادا نباشید، فقط حداقل اقتصاد را خراب می‌کند!
• اعلان امروز بانک مرکزی کانادا یعنی بهره‌ها و نیز پرداختی وام‌های مسکن شما نیز بالا می‌روند
• کمک کرونای کانادا به پایان رسید، عدم حمایت از ۸۸۰,۰۰۰ نفر که می‌تواند تا ۱.۵ میلیون نفر برسد
• چگونه در کانادا ثروتمندان ثروتمندتر و فقیران فقیرتر می‌شوند؟
• بانک مرکزی کانادا: تورم، مشکلات دستمزدی و تغییرات شغلی زیادی در راه است
• کرونا به افراد کم‌درآمد یا با اقلیت نژادی آسیب شدیدتری زده است
• تصمیم امروز رئیس جدید بانک مرکزی در تغییر نرخ بهره‌ها سه بار کاهش در یک ماه