دانشمندان: دندان‌ها می‌توانند حفره‌های خود را پُر کنند

ما می‌دانیم که برخی از حیوانات مانند سمندر معمولی و سمندر مکزیکی می‌توانند عضو از دست رفته خود را مجددا بطور طبیعی بازسازی کنند

شواهد جدیدی مبنی بر اینکه دندان‌ها می‌توانند حفره‌های خود را پُر کنند کشف شده است. تقریبا هر کسی می‌تواند صدای مته دندانپزشکی را با سرعت‌های مختلف تقلید کند و نگرانی خود را از آن پیش از انجام پُر کردن حفره دندان خود نشان دهد. اما گویا امیدی به پُر شدن هر چند اندک خودبخود دندان بوجود آمده است.
چند سال پیش، محققان پیشنهاد کردند که دوزهای پایین یک مولکول کوچک "آنتاگونیست گلیکوژن سنتاز کیناز" (موسوم به جی‌اس‌کی ۳) که بعنوان داروی ضد آلزایمر "تیدگلوسیب" نیز شناخته می‌شود بتواند مفید واقع شود.

دانشمندان: دندان‌ها می‌توانند حفره‌های خود را پُر کنند
تحقیقات اخیر نشان داده که قرار دادن این ماده در ناحیه پوسیده شده دندان می‌تواند پالپ‌های تاج دندان را برای ترمیم خودبخود آن تحریک کند. اکنون دانشمندان "کینگز کالج" لندن این تحقیقات را گسترش داده و شواهد بیشتری پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد تیدگلوسیب ممکن است در واقع راهی برای خود ترمیمی دندان‌ها باشد. این تحقیق جدید به صورت مقاله در مجله تحقیقات دندانپزشکی منتشر شده است. متاسفانه برای تمیز کردن پوسیدگی از ناحیه آسیب دیده، هنوز لازم خواهد بود و بنابراین، قبل از درمان ممکن است صدای مته را بشنوید.
سه لایه در ساختار دندان وجود دارد: مینای خارجی که یک لایه معدنی سخت بیرونی که از ساختار دندان محافظت می‌کند؛ عاج که بافت سخت و کلسیفیه شده‌ای‌ست که از ناحیه نرم داخلی ساختار دندان محافظت می‌کند؛ و سرانجام پالپ نرم دندان که داخلی‌ترین قسمت یک دندان را تشکیل می‌دهد و عصب، رگ‌های خونی و بافت همبند دندان در آن قرار دارند. بنابراین وقتی که دندان اصطلاحا پوسیده می‌شود یا سوراخی در آن بوجود می‌آید در واقع این مینای بیرونی محافظ آسیب خورده و با شکسته شدن محافظ بیرونی، باکتری‌های عفونی به داخل دندان نفوذ کرده در داخل آن لانه می‌کنند و باعث پوسیدگی آن می‌گردند و سپس به عمق دندان می‌زنند. برای ترمیم این مشکلات با استفاده از روش‌های سنتی، دندانپزشک باکتری‌ها را از داخل حفره پاک می‌کند و سپس آن را با کامپوزیت سیمانی که جایگزین عاج طبیعی از دست رفته است پُر می‌کند.

ساختن عاج جدید
"دکتر پال شارپ" می‌گوید در چند سال گذشته علم نشان داده که می‌توانیم با فعال کردن سلول‌های بنیادی دندان‌های طبیعی، ترمیم خودبخود دندان را تحریک کنیم. این رویکرد ساده و مقرون به صرفه است. آخرین نتایج، شواهد بیشتری از موفقیت‌های بالینی را نشان می‌دهد و ما را یک قدم دیگر به ترمیم طبیعی دندان نزدیک‌تر می‌کند. او و همکارانش، علاقه‌مند بودند تا بفهمند که چگونه یک ناحیه آسیب دیده بزرگ را می‌توان با تیدگلوسیب ترمیم کرد، و نیز کدام بخش از دندان را می‌توان با این روش پُر کرد؛ آنها امیدوار بودند که بهبود را در ترکیبی از عاج و/یا عاج - استخوان بیابند.
این محققان اکنون تأیید می‌کنند که تیدگلوسیب می‌تواند باعث تولید عاج کافی برای جایگزینی حفره ایجاد شده در دندان شود. آنها در این مقاله تاکید می‌کنند که این ماده می‌تواند "به طور کامل ناحیه آسیب دیده عاج را تا ۱۰ برابر بزرگ‌تر ترمیم کند" و بدین شکل حتی بیشتر از آنچه که انتظار می‌رفت کارآیی دارد. اما بعنوان دومین کشف، شارپ و تیمش دریافتند که تیدگلوسیب فقط بر روی نوع خاصی از مواد دندان موثر است: پالپ تاج؛ آن ناحیه از پالپ که تا تاج دندان امتداد دارد. آنها همچنین فهمیدند که این دارو فقط باید در ناحیه آسیب دیده قرار داده شود تا مؤثر باشد و نیز دریافتند که مناطق درمان نشده پالپ، به ویژه پالپ ریشه، تحت تأثیر این ماده و روند درمانی قرار نمی‌گیرند. دانستن همه اینها خودش خیلی خیلی خوب بود.
اما این آخر کار نبود، آنها در نهایت عاج ترمیم شده با استفاده از تیدگلوسیب را زیر میکروسپ دقیق "رامان" قرار دادند و تجزیه و تحلیل کردند و محققان به این نتیجه رسیدند که عاج تولید شده با این روش از نظر شیمیایی کاملا شبیه عاج طبیعی است و از نسبت‌های کربنات و فسفات و مواد معدنی کاملا مشابه عاج طبیعی است.
یکی از عوامل محدود کننده در استفاده از تیدگلوسیب این است که این ماده باید دقیقا در محلی پالپ عاجی قرار گیرد که آسیب دیده و نمی‌توان آنرا همینجوری به همه جا زد. اگرچه این عامل محدود کننده وجود دارد اما آنچه در این تحقیق بسیار مهم حاصل می‌شود نه تنها تایید موثر بودن این داروی خاص برای تحریک بازسازی عاج است، بلکه چیزی حتی بزرگ‌تر و جالب‌تر را تایید می‌کند: این که دندان‌ها توانایی ترمیم خود را دارند.
این روزها تحقیقات زیادی در مورد امکان بازسازی اعضای بدن انسان صورت می‌گیرد؛ ما می‌دانیم که برخی از حیوانات مانند سمندر معمولی و سمندر مکزیکی می‌توانند عضو از دست رفته خود را مجددا بطور طبیعی بازسازی کنند. اینکه همه این نوع تحقیقات برای بازیابی طبیعی یک عضو تا کجا خواهد رفت سوالی بی‌پاسخ است اما این موضوع بدون شک یکی از هیجان‌انگیزترین حوزه‌های تحقیقات پزشکی فعلی‌ست.

بیشتر بخوانید: