علمی؛ یک قدم بسیار بزرگ در کشف راز چگونگی گسترش و مرگ بر اثر سرطان بسیار کُشنده لوزالمعده (پانکراس) برداشته شد

خبر-علمی-یک-قدم-بسیار-بزرگ-کشف-راز-چگونگی-گسترش-مرگ-سرطان-لوزالمعده-پانکراس

از هر ۱۰۰ نفر مبتلا، کمتر از ۱۰ نفر می‌تواند بیش از یک سال زنده بماند

محققان چندین دانشگاه در تورنتو، نیویورک و اورشلیم می‌گویند توانسته‌اند راز سرطان پانکراس که طی چند ماه گسترش می‌یابد و می‌کُشد را کشف کنند.
آنها گفتند که این سرطان، برخلاف آنچه تصور می‌شد، بر اثر تغییرات در پردازش مولکول‌های "آران‌ای" (RNA) است و نه در "دی‌ان‌ای". بدین واسطه تومورهای "آدنوکارسینوم" مجرای پانکراس (PDA) را درگیر (متاستاتیک) می‌کنند و سپس به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.

علمی؛ یک قدم بسیار بزرگ در کشف راز چگونگی گسترش و مرگ بر اثر سرطان بسیار کُشنده لوزالمعده (پانکراس) برداشته شد
این مطالعه آزمایشگاهی چندملیتی، با همکاری مرکز پزشکی "شبا" در دانشگاه "تل هاشومر" و "بار - ایلان" در "رامات‌گان"، دانشگاه "کرنل" و آزمایشگاه "کلد اسپرینگ هاربر" در نیویورک؛ و دانشگاه تورنتو در کانادا انجام گرفته است. این مطالعه که در مجله معتبر "نیچر" تحت عنوان "آربی‌فاکس ۲ (RBFOX2) امضای متاستاتیک که پیوند جایگزین در سرطان لوزالمعده را تعدیل می‌کند" منتشر شده، توسط "آمینا جبرا" دانشجوی دکترا از گروه تحقیقاتی دانشکده پزشکی پروفسور "روتم کارنی" به نتیجه رسیده است.
سرطان پانکراس حدود ۳% از کل سرطان‌ها در کشورهای غربی و حدود ۷% از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان را تشکیل می‌دهد که در مردان کمی بیشتر از زنان شایع است و از هر ۱۰۰ نفر مبتلا، کمتر از ۱۰ نفر می‌تواند بیش از یک سال زنده بماند. این سرطان به عنوان یکی از کُشنده‌ترین سرطان‌ها، با تهاجم موضعی تهاجمی و گسترش متاستاتیک بسیار سریع شناخته می‌شود که معمولا بیمار چند ماه پس از تشخیص از دنیا می‌رود. تشخیص این بیماری تقریبا زمانی اتفاق می‌افتد که دیگر کار از کار گذشته و درمان مناسبی هم هنوز برایش پیدا نشده است. عمل بسیار سنگین "ویپل" و شیمی درمانی نیز تاثیر زیادی در مدت زمان زندگی بیمار ندارد. لوزالمعده علاوه بر کنترل انسولین، آنزیم‌های گوارشی و هورمون نیز تولید می‌کند و نقش بسیار مهمی در بدن ایفا می‌نماید.
این تحقیقات می‌گوید اگرچه تغییر ژنتیکی دی‌ان‌ای در طول پیشرفت این سرطان حفظ می‌شود اما با آغاز و انتشار متاستازی این نوع سرطان مرتبط نیست. محققان با ارزیابی حدود ۴۰۰ نمونه تومور از سرطان لوزالمعده که هم متاستاتیک بوده‌اند و هم غیر متاستاتیک، دریافتند که یک پروتئین مرکزی کنترل کننده پردازش آر‌ان‌ای موسوم به آربی‌فاکس ۲ طی فرایندی تجزیه می‌شود و به همین علت سطح آن در متاستازها به طور واضحی پایین می‌آید. روتم می‌گوید: "یافته‌های منحصربه‌فرد ما نشان می‌دهد که ناپدید شدن این پروتئین باعث می‌شود صدها ژن به روشی متفاوت آر‌ان‌ای و پروتئین تولید کنند که به قابلیت‌های تهاجمی سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. ما دریافتیم که بازگرداندن آربی‌فاکس ۲ به سلول‌های متاستاتیک این سرطان، از تشکیل متاستازها جلوگیری می‌کند، در حالی که حذف آن در سلول‌های غیر متاستاتیک باعث تشکیل متاستازهای سرطان پانکراس می‌شود". این مطالعه نشان می‌دهد که ناپدید شدن آربی‌فاکس ۲ به طور خاص بر گروهی از ژن‌ها تأثیر می‌گذارد که سازمان اسکلت سلولی را کنترل می‌کنند و برای تحرک و توانایی تهاجمی سلول‌ها مهم هستند.

روش‌های درمانی با توجه به این اکتشاف
کارنی گفت: "برای اولین بار، این یافته‌های تحقیقاتی مبنای مولکولی (غیر ژنتیکی) متاستاتیک شدن سلول‌های سرطان پانکراس را توضیح می‌دهد. علاوه بر این، یافته‌ها دو گزینه ممکن را برای درمان سرطان متاستاتیک پانکراس ارائه می‌دهند: روش اول اینکه بتوانیم با یک داروی شناخته‌شده فرآیندی که تحت تأثیر آربی‌فاکس ۲ قرار می‌گیرد را مهار کنیم، یا یک درمان بیابیم مبتنی بر آر‌ان‌ای (مانند روشی که برای واکسن کووید به کار بستیم) که در پردازش آر‌ان‌ای دخالت کند و بتواند سطح آربی‌فاکس ۲ را به اندازه کافی نگاه دارد.
محققان در حین استفاده از دارویی که در حال حاضر برای درمان بیماران پیوند عضو موجود است و فعالیت این گروه از ژن‌ها را مهار می‌کند، دریافتند که می‌توان روی موش‌ها تشکیل متاستازهای سرطان پانکراس را به تاخیر انداخت. علاوه بر این، متخصصان توانستند با مداخله ژنتیکی در پردازش آر‌ان‌ای، ژن‌های متاثر از آربی‌فاکس ۲ را کنترل کرد و نشان دادند که می‌توان توانایی متاستاتیک سلول‌های سرطانی پانکراس را از بین برد بطوریکه همین سلول‌هایی که قبلا سرطانی بودند، پس از مداخله ژنتیکی به موش پیوند زده شدند اما متاستاز ایجاد نکردند.

بیشتر بخوانید: